لوامع صاحبقرانی، ج 5، ص: 3 صفحه 157

«و فی روایه السّکونیّ انّ النّبی صلّی اللَّه علیه و آله کان اذا خرج إلی العید لم یرجع فی الطّریق الّذی بدا فیه یاخذ فی طریق غیره» و در قوی از سکونی منقولست به اسناد او از پیش و از پس چنانکه مکرر گذشت که حضرت سیّد المرسلین صلّی اللَّه علیه و آله هر گاه به صحرا می رفتند از جهه نماز عید از آن راهی که رفته بودند بر نمی گشتند بلکه از راه دیگر بر می گشتند و احادیث مطلقه نیز وارد شده است که همیشه چنین می کردند.

[هر گاه خواهی که به سفری روی تا نماز عید را نکنی بیرون مرو]

( «و روی ابو بصیر عن ابی عبد اللَّه صلوات اللَّه علیه قال اذا اردت الشّخوص فی یوم العید فانفجر الفجر و أنت فی البلد فلا تخرج حتّی تشهد ذلک العید») و در موثق و در صحیح منقولست که حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه فرمودند که هر گاه خواهی که به سفری روی در روز عید و صبح شود و تو در آن شهر باشی پس بیرون مرو تا نماز عید را نکنی و ظاهرش حرمتست و بنا بر مذهب مشهور که نهی از جهه حرمت باشد پس اگر روانه شود و بحد ترخص نرسیده آفتاب بیرون آید واجبست برگشتن چون طلوع شمس اول وقت نماز عید است و اگر از حدّ ترخص

بگذرد و چون صادقست که مسافر است و بر مسافر نماز عید واجب نیست ظاهرش سقوط

ص: 259

است و بحسب این حدیث سفرش حرامست و هر گاه داند که به نماز می رسد واجبست که از آنجا مراجعت نماید و اکثر اصحاب این نهی را حمل بر کراهت کرده اند چون پیش از وقت مکلف نیست و دغدغه می شود که هر گاه از دو فرسخ واجب باشد حاضر شدن از جهه نماز از باب مقدمه می باید که متوجه نماز شود و اگر چه پیش از صبح باشد و همین دغدغه در نماز جمعه گذشت و احوط آنست که پیش از صبح نیز بسفر نرود هر گاه نماز عید واجب باشد.

«و روی سعد ابن سعد عن الرّضا صلوات اللَّه علیه فی المسافر إلی مکّه و غیرها هل علیه صلاه العیدین الفطر و الاضحی قال نعم الّا بمنی یوم النّحر» و در صحیح منقولست از حضرت امام رضا صلوات اللَّه علیه در شخصی که مسافر باشد بسوی مکه یا غیر آن آیا نماز عید فطر واضحی بر او هست حضرت فرمودند که بلی مگر در منی در روز عید که ساقط است و مشهور میان علما آنست که در سفر نماز عید واجب نیست چنانکه گذشت در جمعه در صحیح ربعی و فضیل که نماز جمعه و عیدین در سفر واجب نیست پس این خبر محمولست بر استحباب.

[روز اول شوال روز جایزه است ]

( «و روی جابر عن ابی جعفر صلوات اللَّه علیه قال قال النّبیّ صلّی اللَّه علیه و آله اذا کان اوّل یوم من شوّال نادی مناد یا أیّها المؤمنون اغدو إلی جوائزکم ثمّ قال یا جابر جوائز اللَّه لیس

کجوائز هؤلاء الملوک ثمّ قال هو یوم الجوائز») و کالصحیح منقولست که حضرت امام محمد باقر صلوات اللَّه علیه فرمودند که حضرت سیّد المرسلین صلّی اللَّه علیه و آله فرمودند که چون روز اول شوال می شود منادی ندا می کند از قبل رب العزّه که ای مؤمنان در این چاشت حاضر شوید از جهه گرفتن جایزه ها از جهه اعمال ماه مبارک رمضان پس حضرت فرمودند که ای جابر جایزه های حق سبحانه و تعالی مثل جایزه های این پادشاهان نیست پس فرمودند که این روز