لوامع صاحبقرانی، ج 5، ص: 3 صفحه 18

ص: 30

شود و او در سفر باشد و تاخیر کند نماز را تا به حضر آید و فراموش کند حضرت فرمودند که دو رکعت قضا می کند زیرا که وقت بر او داخل شد و در سفر بود می بایست که در سفر به جا آورد و اظهر تخییر است و احوط جمع چنانکه گذشت و خواهد آمد در این باب.

[امکنه تخییر]

( «و قال الصّادق صلوات اللَّه علیه من الامر المذخور اتمام الصّلاه فی اربعه مواطن بمکّه و المدینه و مسجد الکوفه و حایر [و الحائر خ ] الحسین صلوات اللَّه علیه قال مصنّف هذا الکتاب رحمه اللَّه یعنی بذلک ان یعزم علی مقام عشره ایّام فی هذه المواطن حتّی یتمّ و تصدیق ذلک ما رواه محمّد بن اسماعیل بن بزیع عن ابی الحسن الرّضا صلوات اللَّه علیه قال سألته عن الصّلاه بمکّه و المدینه یقصّر او یتمّ قال قصّر ما لم یعزم علی مقام عشره أیّام، و ما رواه محمّد بن

خالد البرقیّ عن حمزه بن عبد اللَّه الجعفریّ قال لمّا ان نفرت من منی نویت المقام بمکّه ثمّ جاءنی خبر المنزل فلم اجد بدّا من المسیر إلی المنزل فلم ادر اتمّ ام اقصّر و ابو الحسن صلوات اللَّه علیه یومئذ بمکّه فاتیته فقصصت علیه القصّه فقال لی ارجع إلی التّقصیر») و منقولست از آن حضرت صلوات علیه در صحیح که فرمودند که از جمله اسرار احکام الهی که مخصوص اهل بیت است و شیعیان ایشان: تمام کردن نماز است در چهار موضع شهر مکه معظمه و شهر مدینه مشرفه و مسجد جامع کوفه و حایر حضرت امام حسین صلوات اللَّه علیه. و ظاهر حایر همین است که الحال مسمی است به حایر و بعضی گفته اند که اصل روضه مقدسه است و بعضی گفته اند که حصار کربلای معلی است و وجه تسمیه به حایر آنست که در زمان متوکل لعنه اللَّه فرمود که آب فراتر بلند کنند تا خانهائی که در آن زمان بوده با حایر خراب

ص: 31

شود و آب جمیع صحرا را گرفت و از دور آن حضرت بلند شده بود، و از آن زمان نشان کردند و حایر را ساختند، یا آن که در زمان پادشاهان دیالمه که زمان صدوق باشد ساختند و ظاهر نیست به نحوی که معلوم باشد، و اصل روضه مقدسه معلومست و اظهر آنست که همین حایر نیز داخل است.

چنین گوید مصنف این کتاب ابن بابویه که مراد آن حضرت صلوات اللَّه علیه این است که سنت است که چون مسافر باین چهار موضع رسد قصد اقامت ده روز بکند و نماز را تمام کند و مصدّق

این روایت صحیح محمد است که گفت از آن حضرت صلوات اللَّه علیه سؤال کردم از نماز کردن در مکه و مدینه قصر می کند مکلف، یا مسافر یا تمام می کند حضرت فرمودند که قصر کند تا قصد اقامت ده روز نکند، و مؤید دیگر روایت کالصحیح حمزه جعفریست که گفت چون از منی باز گردیدم قصد کردم که در مکه خواهم ماند بعد از آن خبری از خانه بمن رسید که ناچار شدم که توقف نکنم و به خانه روم و نمی دانستم که چند روزی که خواهستم بود آن را تمام کنم یا قصر کنم و در آن وقت حضرت امام موسی یا حضرت امام رضا صلوات اللَّه علیهما در مکه تشریف داشتند به خدمت حضرت رفتم و حکایت خود را به آن حضرت عرض نمودم حضرت فرمودند که رجوع کن به تقصیر. و حدیث ابو ولاد نیز ظاهرش با صدوقست که تاویل کرده شد.

و چون احادیث تخییر قریب به تواتر است ناچار است از تاویل این اخبار بانکه با قصد اقامت واجب شد و بی قصد اقامت مخیر باشد و تقصیر عبارت از جواز تقصیر خواهد بود.