لوامع صاحبقرانی، ج 6، ص: 3 صفحه 265

وقتی بد است که قسم یاد کند که کار خوب را نکند یا کار بد را بکند و ممکن است که به اعتبار آن بد باشد که تعظیم الهی نکرده است چنانکه حق سبحانه و تعالی می فرماید که خداوند خود را در معرض قسمهای خود درمیاورید چنانکه مدار بر لا و اللَّه و بلی و اللَّه بی قصد.

و تفسیر دیگر

آیه آنست که قسم را مانع مسازید از کردن خوبیها و بهر دو معنی روایات وارد شده است و خواهد آمد و استبعادی ندارد که هر دو مراد الهی باشد چنانکه این حدیث نیز متضمن هر دو حکم است یکی یمین در معصیت است به آن که قسم یاد کند که زنا کند یا نماز نکند، یا شرط آن معصیت باشد به آن که اگر شراب بخورم به شکرانه آن یک ماه روزه بگیرم یا اگر ترک نماز کنم به شکرانه آن روزه بگیرم و تفصیل همه خواهد آمد و بنا بر نسخه متن مراد اینست که نذر معصیت منعقد نمی شود و با آن که منعقد نمی شود عصیان کرده است به استخفاف الهی و شرع و بنا بر نسخه کافی یمین و نذر معصیت هر دو گناهند و روزه شعبان کفاره آنست و بنا بر نسخه اصل إطلاق یمین بر نذر شده است چنانکه خواهد آمد اخبار دیگر باین نحو و جمعی استدلال کرده اند باین اخبار بر آن که در نذر شرط است که پدر رخصت بدهد چنانکه در یمین شرط است به احادیث صحیحه و جواب آنست که ظاهر آنست که اطلاق بر سبیل مجاز باشد و مجاز مطرد نیست و اللَّه تعالی یعلم.

(و روی الحسن بن محبوب عن عبد اللَّه بن مرحوم الازدیّ قال سمعت ابا عبد اللَّه صلوات اللَّه علیه یقول من صام اوّل یوم من شعبان وجبت له الجنّه البتّه و من صام یومین نظر اللَّه الیه فی کلّ یوم و لیله فی دار الدّنیا و دام نظره الیه فی الجنّه و من صام ثلاثه ایّام زار اللَّه فی

ص: 289

عرشه من جنّته فی کلّ یوم قال مصنّف هذا الکتاب رضی اللَّه عنه زیاره اللَّه زیاره أنبیائه و حججه صلوات اللَّه علیهم من زارهم فقد زار اللَّه کما انّ من اطاعهم فقد اطاع اللَّه و من عصاهم فقد عصی اللَّه و من بایعهم فقد بایع اللَّه عزّ و جلّ و لیس ذلک علی ما یتاوّله المشبّهه تعالی اللَّه عمّا یقولون علوا کبیرا) و کالصحیح منقولست از عبد اللَّه که از قبیله ازد است و انصار از آن قبیله اند گفت شنیدم که حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه می فرمودند که هر که روز اول شعبان را روزه دارد بهشت او را واجب شود قطعا، و هر که دو روز را روزه دارد حق سبحانه و تعالی در هر شبانه روزی یک نظر رحمت به جانب او اندازد به آن که یک دعای او را مستجاب گرداند یا یک نماز او را قبول کند مثلا و در بهشت همیشه منظور نظر رحمت الهی باشد بالطاف متوالیه متواتره و هر که سه روز را روزه دارد هر روز در آن بهشتی که می باشد زیارت حق سبحانه و تعالی کند در عرش او صدوق تاویل می کند که حق سبحانه و تعالی جسم نیست که مکانی داشته باشد که او را زیارت توان کرد و زیارت حق سبحانه و تعالی زیارت پیغمبران و ائمه معصومین است صلوات اللَّه علیهم که هر که زیارت ایشان کند چنانست که خدا را زیارت کرده است چنانکه حق سبحانه و تعالی فرموده است که هر که اطاعت رسول کند اطاعت خدا کرده است، و هر که عصیان ایشان کند عصیان خدا کرده

است و هر که با ایشان بیعت کند چنان است که با حق سبحانه و تعالی بیعت کرده است و این ظاهر است در محاورات عرب و عجم که هر که مخالفت نایب پادشاهی کند مخالفت پادشاه کرده است پس