لوامع صاحبقرانی، ج 6، ص: 3 صفحه 398

[ذا] و ینظر تسعه فلا یرونه و لکن اذا راه واحد راه الف) کالصحیح و در صحیح بطرق متعدده منقول است که حضرت امام محمد باقر صلوات اللَّه علیه فرمودند که هر گاه ماه را به بینید روزه بگیرید و هر گاه ماه را به بینید روزه را افطار کنید و دیدن ماه را شارع برأی و گمان مقرر نفرموده است و دیدن آن نیست که ده نفر که ایستاده باشند و نظر کنند یکی از ایشان گوید که این ماهست و نه کس دیگر نه بینند هر گاه یکی بیند هزار کس می بینند و آن که نظر کنند و بعضی گویند که می بینیم غالب اوقات آنست که اشتباه کرده اند و در ماه اشتباه بسیار می شود، و ظاهر آنست که بر سبیل

مبالغه باشد و مراد این باشد که هر گاه جمعی همه حدید البصر باشند و به یک نسبت باشد حدت بصر ایشان هر گاه یکی بیند می باید که همه به بینند و الا بسیار است که جمعی معروفند به تیز بینی و دور بینی بر خلاف جمعی دیگر که شب اول ماه را نه می بینند پس اگر همه متفق باشند می باید که چنین باشد که چون یکی بیند باقی به بینند.

(و روی الفضیل بن عثمان الاعور عن ابی عبد اللَّه صلوات اللَّه علیه قال قال لیس علی اهل القبله الّا الرّؤیه و لیس علی المسلمین الّا الرّؤیه) و به اسانید صحیحه منقولست که حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه فرمودند که نیست بر اهل قبله مگر دیدن ماه و نیست بر مسلمانان مگر دیدن ماه و اهل قبله عبارت از کافه مسلمانانست یعنی حق سبحانه و تعالی بر همه چنین مقرر فرموده است و هر که مسلمانست می باید باین عمل کند چنانکه حق سبحانه و تعالی فرموده است که یا محمد (ص) از تو سؤال می کنند از