لوامع صاحبقرانی، ج 6، ص: 3 صفحه 406

پنج ماه بیست و نه و این قاعده موافق است با حساب منجمان غالبا بلکه دایما و جمعی دیگر قایلند به نحوی که سابقا گذشت که ماه رمضان تمام است و شوال ناقص است تا به شعبان که ناقص است و این حساب غالبا مخالف است با رؤیت چون بسیار است که دو ماه و سه ماه متفق می باشد و اللَّه تعالی یعلم (و روی ابان بن عثمان عن عبد الرّحمن بن ابی

عبد اللَّه عن ابی عبد اللَّه صلوات اللَّه علیه قال قلت له رجل اسرته الرّوم و لم یصحّ له شهر رمضان و لم یدر أیّ شهر هو قال یصوم شهرا یتوخّی و یحسب فان کان الشّهر الّذی صامه قبل شهر رمضان لم یجز و ان کان بعد شهر رمضان اجزاه) و در موثق کالصحیح از عبد الرحمن بن ابی عبد اللَّه منقول است و در بعضی از نسخ این کتاب ابن ابی العلاست و از سهو نساخ است البته چنانکه در کافی و تهذیب ابن ابی عبد اللَّه است که گفت عرض نمودم به حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه که هر گاه فرنگان شخصی را اسیر کنند و ماه رمضان از خاطرش رفته باشد و اسامی ماههای ایشان دیگر است چه کند حضرت فرمودند که تخمین می کند یک ماهی را و حساب نگاه می دارد تا در آید یا جمعی از مسلمانان بر او وارد شوند پس اگر آن ماهی را که گرفته است پیش از ماه رمضان است مجزی نیست او را و مرتبه دیگر قضا می کند و اگر در ماه رمضان واقع شده باشد یا بعد از آن مجزی است او را چون بعد از رمضان قضا خواهد بود و نیّت ادا و قضا در کار نیست خصوصا هر گاه نداند و کسی که خلاف نکرده است در این حکم.

(و ساله العیص بن القاسم عن الهلال اذا راه القوم جمیعا فاتّفقوا