لوامع صاحبقرانی، ج 6، ص: 3 صفحه 567

می فرمودند و می فرمودند که هر شب وقت افطار حق سبحانه و تعالی هفتاد هزار هزار بنده را از را از آتش دوزخ آزاد می فرماید که همه مستوجب جهنم شده باشند و در شب آخر بقدر آن چه در همه شبها آزاد می فرمود و من دوست می دارم که حق سبحانه و تعالی ببیند که هر بنده که دارم از جهت رضای او آزاد می کنم شاید مرا به فضل خود از آتش عذاب خود آزاد کند، و آن حضرت بنده را زیاده از یک سال نگاه نمی داشتند هر بنده که در عرض سال بهم می رسانیدند در شب آخر ماه همه را آزاد می فرمودند و هر سال در عرفات در وقت حج بنده بسیار می خریدند و ایشان را بحج باز می داشتند و مقصود ایشان این بود که مردمان در عرفات بسیار باشند و چون قریب با آخر روز می شد که

بار می کردند همه را آزاد می کردند و به هر یک جایزها می دادند که مدت عمر به آن تعیش کنند، و بنا بر این است که در کتب رجال بسیارند که مذکور است در شأن ایشان که از موالی علی بن الحسین اند صلوات اللَّه علیهما و ظاهر است که غرض آن حضرت از این افعال تعلیم دیگران است که تفکر کنند که هر گاه آن حضرت با عصمت و جامعیت جمیع کمالات اینها می فرمودند ظاهر است که حال امثال ماها چون است و چه می باید کرد.

و بدان که وداع ماه مبارک به نحوی که با او خطاب کنند لازم نیست و دعاهای وداع بسیار است در هیچ یک به این عنوان نیست مگر دعای صحیفه کامله پس اگر دعای این کتاب خوانده شود وداع متحقق می شود که بنده از جناب اقدس الهی طلب کند که خداوندا مرا به سال دیگر برسان که دلالت بر آن که از او دل گیر نیست چنانکه به حسب متعارف اگر مهمانی از خانه بیرون رود و از بودن مهمان نفعهای عظیم به ما رسیده باشد و آدمی مشایعت او کند و مغموم باشد از رفتنش وداع کرده است او را هر چند اظهار تحسر بسیار و غم و الم بی شمار نکند بهتر خواهد بود و اللَّه تعالی یعلم.

باب التّکبیر لیله الفطر و یومه و ما یقال فی سجده الشّکر بعد المغرب

(روی سعید النّقّاش قال قال لی ابو عبد اللَّه صلوات اللَّه علیه اما انّ فی الفطر تکبیرا و لکنّه مسنون قال قلت فاین [فانّی خ ] هو قال فی لیله الفطر فی المغرب و العشاء الآخره و فی صلاه الفجر و فی صلاه العید و فی غیر روایه سعید و فی الظّهر و

العصر ثمّ یقطع قال قلت کیف اقول قال تقول اللَّه اکبر اللَّه اکبر لا اله الّا اللَّه و اللَّه اکبر اللَّه اکبر و للّه الحمد اللَّه اکبر علی ما هدانا و الحمد للّه علی ابلانا و هو قول اللَّه عزّ و جلّ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّهَ یعنی الصّیام و لتکبّروا اللَّه علی ما هدیکم») و این بابی است در بیان تکبیر شب عید فطر و روز عید و آن چه در سجده شکر می باید گفت بعد از نماز شام به اسانید کالصحیحه منقول است از سعید و بنا بر گفته صدوق کتاب او معتمد است مع هذا مؤید است به ظاهر آیه کریمه که مذکور شد و خواهد شد که حضرت امام جعفر صادق صلوات اللَّه علیه به من فرمودند که به تحقیق که در فطر تکبیری هست و لیکن سنّت است عرض نمودم که در کجا سنت است حضرت فرمودند عقیب نماز شام و خفتن و صبح و عقیب نماز عید و در روایت دیگر غیر این دو روایت و ظاهرا فقه رضوی مراد اوست چون در آن مذکور است که بعد از نماز ظهر و عصر نیز