غناء موضوعا و حکما صفحه 24

ص: 24

شاید بتوان گفت تفسیر قول زور به غناء از نظر قول زور عرضی است نه قول زور ذاتی باین معنی که گفته شود قول زور و باطل بر دو قسم است

1- قول زور و باطل ذاتی

2- قول زور عرضی و اقترانی و لو اینکه خود قول ذاتا از قبیل قول زور و باطل نباشد

آنگاه گوئیم اگر راوی از امام علیه الصلاه و السلام که فرمودند قول الزور الغناء خواهش میکرد که رمز این تفسیر را بیان فرمائید ممکن بود بفرمایند آخر قول زور دو نمره است 1- ذاتی و 2- عرضی و اقترانی و غناء از مصادیق نمره دوم است

شما اگر درست در این قسمت تأمل کنید بقاعده خواهید فهمید کیفیت بودن غناء با تفسیر امام صلوات اللّه و سلامه علیه ناسازگار نمیباشد

چنانچه با مقداری فکر و تدبر میتوانید این تقریب را در رابطه با روایات لهو الحدیث نیز پیاده نمائید

و امّا سایر روایات

اشاره

بعد از آنکه از روایات قول زور و لهو الحدیث فارغ شدیم باید بمنظور تتمیم بحث به ایراد سایر روایات بپردازیم

1- روایت یونس قال سألت الخراسانی علیه السلام عن الغناء و قلت ان العباسی ذکر عنک انک

ترخص فی الغناء فقال کذب الزندیق ما هکذا قلت له سألنی عن الغناء فقلت له انّ رجلا اتی ابا جعفر «علیه السلام» فسأله عن الغناء فقال یا فلان اذا میّز اللّه بین الحق و الباطل فاین یکون الغناء قال مع الباطل فقال قد حکمت

از سؤال بخوبی استفاده میشود که ممنوع بودن غناء در نزد یونس مفروغ عنه بوده بطوری که حرف عباسی را غریب دانسته و برای بررسی و تحقیق خدمت امام صلوات اللّه و سلامه علیه رسیده است

در هر صورت دلالت این روایت شریفه بر مبغوض بودن و ممنوع بودن غناء قابل انکار بلکه قابل تشکیک هم نمیباشد

مگر نه اینکه از فرمایش امام علیه صلاه و السلام که فرموده اند کذب الزندیق برمی آید که حکایت غناء حکایت ترخیص نمیباشد؟

2- روایه محمد بن عمرو بن حزم فی حدیث قال دخلت علی أبی عبد اللّه علیه السلام فقال الغناء اجتنبوا الغناء اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ فما زال یقول اجتنبوا الغناء فضاق بی المجلس و علمت انه یعنینی