غناء موضوعا و حکما صفحه 29

ص: 29

در

اینجا قهرا دو بحث پیش می آید

یک بحث بحثی که قبل از این حساب آن گذشت و آن عبارت است از چیزی که مرحوم شیخ اعظم ذکر کرده اند و محصل آن این ستکه غناء بنابراین از مقوله قول میشود نه از مقوله کیفیت قول جواب این مطلب قبلا ذکر شده، فکر نمیکنم نیازی به تکرار باشد

بحث 2 از مطلب 2

ما چه بگوئیم غناء از مقوله قول است و چه بگوئیم روی اقتضاء عرف و لغت بلکه روی اقتضاء بعضی اخبار از مقوله کیفیت است بالاخره بمنظور اخبار قول زور و اخبار لهو الحدیث باید بگوئیم غناء بما انه باطل و بما انه لهو ممنوع است بنابراین غناء من حیث هو هو ممنوع نمیشود بلکه اگر باطل یا لهو حرام باشند غناء نیز از جهت آنها حرام میشود

لکن آیا میشود بگوئیم لهو بطور کلّی حرام است؟ یا میشود بگوئیم باطل بطور کلّی حرام است؟

این گره ای است که فقیه در مرحله التزام به تحریم غناء از روی تشبث باخبار باید آن را باز کند در مقام باز کردن این گره ابتداء بر سبیل اشاره حساب لهو را میکنیم بعدا حساب باطل را ان شاء اللّه تبارک و تعالی

اصل وجود و پیدایش این گره مال آنجائی است که نتوانیم لهو را بطور کلّی بگوئیم از محرمات است و الّا اگر گفتیم لهو بطور کلّی از محرمات است چنانچه شاید عده ای از بزرگان علماء التزام بآن داده باشند دیگر حالت منتظره ای از این جهت باقی نمی ماند و در حقیقت «گره ای» وجود ندارد

و امّا اگر التزام بحرمت لهو ندادیم التزام بحرمت غناء بما انه لهو مشکل میشود

روشن است

اگر لهو اصلا حرام نشد قهرا غناء هم از آن باب حرام نمیشود

لکن چیزی که در اینجا هست و بوسیله آن تاروپود اصل اشکال به باد داده میشود خصوصیتی است که در آیه مبارکه ای که در اخبار لهو الحدیث ارائه داده شده وجود دارد

بهتر آنست که یکی از این روایات را گواینکه شاید اصل آن را قبل از این ذکر کردم ذکر نمایم تا این مطلب ان شاء اللّه تبارک و تعالی روشن گردد: ففی الوسائل عن علی بن ابراهیم عن أبیه عن ابن ابی عمیر عن علی بن اسماعیل عن ابن مسکان عن محمد بن مسلم عن ابی جعفر علیه السلام قال سمعته یقول الغناء ممّا وعد اللّه علیه النار و تلا هذه الآیه: وَ مِنَ النّٰاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللّٰهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ یَتَّخِذَهٰا هُزُواً أُولٰئِکَ لَهُمْ عَذٰابٌ مُهِینٌ.

درست است التزام به حرام بودن مطلق لهو نیاز به بررسی و دقت دارد لکن لهوی که در این آیه