غناء موضوعا و حکما صفحه 32

ص: 32

در تفسیر مذکور چنین آمده است، و فی المجمع و روی ابو امامه عن النبی صلّی اللّه علیه و آله و سلّم قال لا یحلّ تعلیم المغنیات و لا بیعهن و اثمانهنّ حرام و قد نزل تصدیق ذالک فی کتاب اللّه «وَ مِنَ النّٰاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ الآیه» و بعد از این در المیزان اینطور ذکر شده- اقول و رواه فی الدر المنشور عن جم غفیر من اصحاب الجوامع مع عن ابی امامه عنه صلی اللّه علیه «و آله» و سلّم

و فیه و روی عن أبی عبد اللّه علیه السلام انه قال هو الطعن فی الحق و الاستهزاء به و ما کان ابو جهل و اصحابه یجیئون به اذ قال یا معاشر قریش الا اطعمکم عن الزقوم الذی یخوفکم به

و قال و منه الغناء پایان چیزی که من از تفسیر المیزان نقل کردم از این دو روایت یعنی روایه ابو امامه و روایه در المنثور از حضرت صادق علیه الصلاه و السلام برمی آید که مسأله غناء و حرمت آن اختصاص به روایات امامیه و مطالبی که از عترت طاهره به ما رسیده ندارد گواینکه هیچ تفرقه ای هم بین روایاتی که از ناحیه عترت طاهره و یکی از ائمه معصومین یا حضرت زهرای اطهر سلام اللّه تبارک و تعالی علیهم اجمعین یا از ناحیه شخص خاتم النبیین صلّی اللّه علیه و آله الطاهرین بما رسیده وجود ندارد زیرا معیار حجه بودن و معصوم بودن مروی عنه صلوات اللّه و سلامه علیه بودن است

خلاصه

خلاصه مطالبی که من از اوّل این رساله تا کنون در رابطه با خصوص غناء ذکر کردم اینست، غناء عبارت از آواز خوش و چنانچه در ص 1 ذکر کردم منظور آواز انسانی است بنابراین شامل آواز حیوان نمیشود

و مجرد خوبی آواز انسان هم غناء نیست بلکه در صدق غناء باید آواز خوب طرب انگیز باشد اگر طرب انگیز نباشد حرام نیست فی المثل قراءه قرآن با صوت نیکو اگر طرب انگیز نباشد اشکال ندارد: و معنی طرب انگیز بودن بحسب آنچه که معروف بین لغویین است این ستکه خوبی و کیفیت صوت طوری باشد که حال شنونده یا از جهت نشاط و سرور و یا از جهت حزن و اندوه تغییر کند و معیار تغییر حال هم مستی نیست چنانچه شاید بعضی اینطور خیال کرده باشند

بلی این معنی را نمیشود انکار کرد که در نشاط و سرور امکان دارد احیانا مستمع اهمیت

بفرائض و واجبات ندهد و نعوذ باللّه تبارک و تعالی در مقام دوران امر بین ادامه استماع و آوردن نماز فریضه مثلا استماع را مقدم بدارد و بعبارتی که قبلا اشاره بان نشد عروض حالت طرب او را بگیرد و نگذارد به آن کاری که الآن از طرف خداوند متعال مأمور است انجام دهد بپردازد بلکه به تعبیری که آن هم نیز شاید قبل از این پیاده نشد ممکن است در اثر بهم خوردگی حال از کلمات ارتدادآمیز هم باک نداشته باشد.