- غناء چیست؟ 1
- [الخطبه] 1
- آیا محور بحث را عنوان موسیقی قرار دهم یا عنوان غناء؟ 1
- هر صدای خوبی غناء نیست 3
- اکنون بیان معنی طرب 4
- تقریب تعدد اثر 5
- اشاره 5
- توضیح این مطلب از باب استدلال 6
- صدای خوب طرب انگیز بر دو گونه است 7
- آیا در ترانه هم خوبی صدا شرط است؟ 8
- حرام بودن ترانه 12
- فشرده کلام در موضوع غناء 12
- چهچه 13
- سرود 14
- شعار 15
- حد تحولی که از آواز مطرب تولید میشود 16
- مداحی و مرثیه خوانی 16
- آیا خود این موضوع غناء چه صورت دارد؟ 18
- اکنون ذکر این روایت 20
- اشاره 20
- اکنون ذکر روایات لهو الحدیث 21
- امّا دسته اول 21
- و امّا کلام شیخ اعظم ره 23
- اشاره 24
- و امّا سایر روایات 24
- توضیح مفاد این روایت 25
- اشاره 26
- فشرده مطلب 26
- مطلب اول 26
- مطلب دوم 28
- بحث 2 از مطلب 2 29
- و امّا التزام بممنوع بودن از باب باطل بودن 30
- عبارتی از المیزان 31
- خلاصه 32
- یک حرف واهی و بچگانه 33
- و اما ساز 34
- اکنون ذکر روایاتی از وسائل و غیر آن 35
ص: 33
قبل از این در زیر عنوان «اما خود موضوع غناء چه صورت دارد؟» بعد از شرح مختصری اینطور نوشتم قطعا خداوند متعال راضی نیست فردی چنین حالتی را در خود ایجاد کند یعنی حالتی در خود بوجود آورد که بطور کلّی خویشتن از تدین بیزار و از اجتناب از مجالس غناء و لهو و لعب نادم و پشیمان بداند
چنانچه نسبت به خود مغنی و آوازه خوان میشود بگوئیم قطعا پروردگار عالم عزّ و جل راضی نیست فردی در دیگران یا در خود این حالت را ایجاد کند
و ممکن است انسان بعد از تدبر و حساب بتواند اعتراف کند که غناء از نظر این اقتضاء طبیعی مبغوضیه دارد و بعباره دیگری که آن عبارت را سابقا نوشته ام اگر اشخاصی که اهل تدبر و تأمل منصفانه باشند اگر با ذهن سالم نه با ذهن آلوده و نه با چشمهائی که آلوده به غرض ورزی است روی این مطالب «رجوع کنید» دقت کنند جا دارد اعتراف کنند که تنها موضوع غناء روی اقتضاء طبیعی آن کافی است در استکشاف مبغوض بودن آن
در نزد پروردگار متعال
شاید اقتضاء طبیعی «و وجدانی غناء ملحوظ نظر معصوم صلوات اللّه و سلامه علیه» در روایت یونس بوده است «رجوع کنید»
اینها تمام فذلکه و خلاصه مطالبی بود که من در پیرامون موضوع غناء ذکر کردم، بعد از آن مطالب ادله نقلیه را ذکر کردم که محال است یک فقیه متدین عادل در حکم غناء و تحریم آن آنها را نادیده بگیرد
مجملا غناء حرام است حرام
یک حرف واهی و بچگانه
بعضی ممکن است یا از باب دوری از مقام فقه و فقاهت و یا از باب بی بندوباری و یا بی پروائی از مقام مقدس دیانت بگویند این حنجره عالی را خداوند به فلان مرد یا فلان زن آوازه خوان داده است
و هم او جلت عظمته استعداد استماع و نیروی لذت بردن از صدای خوب و آواز طرب انگیز را به آدمیان مرحمت فرموده است
بنابراین چرا غناء و استماع آن حرام باشد؟
این اجمال بیان این حرف خام و واهی و بدون پایه و اساس که امکان دارد بعضی از همه چیز و همه جا بی خبران به رخ بعضی از جوانان و ساده لوحان بکشند و در نتیجه آنان را به مجالس طرب و لهو و لعب کشانده و در نتیجه آنان را اهل لهو و لعب کرده و در نتیجه عده ای را بمجمع لهو و لعب و طرب و مجلس دانس و رقص اضافه نمایند