غناء موضوعا و حکما صفحه 35

ص: 35

شبه شبهه مثل مرحوم فیض در مورد ساز وجود ندارد

گواینکه از نظر حساب ادله چنانچه گذشت شبهه مثل فیض در غناء هم بدون مورد و بدون محال است

الّا اینکه مسأله ساز حتّی مشوب یا آلوده باین شبهه هم نشده

هیچ فردی در رابطه با ساز شبهه ای القاء نکرده است

در هر صورت من الآن ان شاء اللّه تبارک و تعالی به نقل روایاتی که بمبغوضیه و ممنوعیت ساز دلالت دارد می پردازم و بعد از فراغ از اثبات منع و حرمت ممکن است به پاره ای از امور ان شاء اللّه تبارک و تعالی اشاره نمایم

اکنون ذکر روایاتی از وسائل و غیر آن

1- روایه سکونی از حضرت صادق علیه السلام قال قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله و سلّم انها کم عن الزفن و المزمار

المنجد در رابطه با زفن چنین گفته است زفن زفنا رقص

عمید در رابطه با مزامیر چنین گفته است مزامیر جمع مزمار بمعنی نای و جمع مزمور بمعنی سرود و ترانه

و در مورد نای چنین گفته است یکی از آلات موسیقی شبیه به سرنا

و در رابطه با سرنا چنین گفته است سرنا بضم سین نای بلند و بزرگ که از آلات موسیقی قدیم بوده و مانند نی نواخته میشده

2- روایه سماعه قال قال ابو عبد اللّه علیه السلام لما مات آدم

شمت به ابلیس و قابیل فاجتمعا فی الارض فجعل ابلیس و قابیل المعازف و الملاهی شماته بآدم علیه السلام فکلّ ما کان فی الارض من هذا الضرب الذی یتلذذ به الناس فانما هو من ذالک

المنجد در رابطه با معازف چنین ذکر کرده المعزف و المعزفه مفرد المعازف و هی آلات الطرب کالطنبور و العود و القیثاره «راجع»*

و در مورد ملاهی اینطور گفته است آلات الملاهی آلات الموسیقی

3- الصدوق ره فی «المقنع» قال و اجتنب الملاهی و اللعب بالخواتیم و الاربعه عشر و کلّ قمار فان الصادقین علیهم السلام نهوا عن ذالک

4- علی بن موسی عن آبائه عن علی علیهم السلام قال کلّ ما الهی عن ذکر اللّه فهو من المیسر

(1)* گفتنی است که در المنجد شکل دف، و مزمار، و طنبور، و قیثاره، و عود را ارائه داده و گویا هیچ شکلی از آن اشکال بالاصاله با آلات موسیقی امروز مغایرت ندارد.