غناء موضوعا و حکما صفحه 4

ص: 4

بی جهت صرف نظر کنیم؟

آیا میشود در وجود سیره تشکیک نمائیم؟ قطعا کسی تا کنون استعمال صوت و صدای خوب را در قرائت قرآن و اذان مثلا منع نکرده است.

بلکه استمرار و استقامت این سیره عملا مورد تأیید علماء واقع شده است تا کنون شنیده نشده که فردی از علماء از مجرد نیکوئی صدا در قرآن و در اذان یا

مصیبت اهل بیت علیهم الصلاه و السلام جلوگیری کند.

من تا الآن نشنیده ام که مرحوم آقای درچه ای بزرگ که معروف است جلوی اشتباهات اهل منبر را حتی جلوی جمعیت میگرفته است از صدا و صوت آنها جلوگیری کند.

شنیدم مرحوم آقای آقا نجفی اصفهانی احیانا در کمیل مرحوم آقای آقا شیخ مرتضی ریزی شرکت میکرده است

مرحوم آقای بروجردی شبی در کمیل مرحوم حاج میرزا رضا کلباسی شرکت کرده اند مگر نه اینکه کمیل آنها تکیه به صوت خوانده میشده است.

اگر بخواهیم بطور تفضیل وارد این قضایا و نظائر آنها بشوم شاید مسأله از مرحله استدلال خارج شده در مرحله تبلیغ قرار گیرد

در هر صورت یک قید دیگری غیر از خوبی صوت و صدا در غناء قطعا اعتبار دارد ظاهرا ان قید همان طربی است که بعید نیست اعتبار آن در غناء مشهور بین فقهاء و لغویین باشد بلکه شاید هیچ کس تا آنجائی که من اطلاع دارم بطور صریح اعتبار این قید را نفی نکرده است

«البته شاید حساب این مطلب در بعضی مباحث آتیه بیاید ان شاء اللّه تبارک و تعالی» علی ای حال اصل اعتبار اطراب در غنا احتیاج به بحث یا به بحث طولانی ندارد بلی معنای طرب احتیاج به بحث طولانی داشته باشد حرف دیگری است

اکنون بیان معنی طرب

اول قول لغویها: صحاح الطرب خفه تصیب الانسان لشده حزن او سرور

قاموس الطرب محرکه الفرح و الحزن ضدّ او خفه تلحقک تسرک او تحزنک و تخصیصه بالفرح و هم منتهی الارب طرب محرکه شادمانی و اندوه از لغات اضداد است یا سبکی نشاط یا اندوه مختص به شادی نیست

«المصباح» طرب طربا فهو طرب

و هی خفه تصیبه لشده فرح و سرور و حزن و العامه تخصه بالسرور المنجد طرب طربا اهتز و اضطرب فرحا او حزنا فهو طرب