غناء موضوعا و حکما صفحه 7

ص: 7

اصولا این مطلب را شاید فقهاء عنوان نکرده باشند لکن احتمال میدهم بتوانیم همین ترک عنوان را مؤید قرار

دهیم

در هر صورت اگر بنا شود بگوئیم تعدد اثر برای تعدد کیفیت است نه اینکه تعدد از جهت تعدد و اختلاف حال شنوندگان باشد

بعباره دیگر اگر گفتیم کیفیت غناء و آوازه خوانی از نظر تأثیر بر دو گونه است

باین معنی که یکی از آن دو همیشه موجب نشاط شده و هیچ ارتباطی با غم و اندوه ندارد و بالعکس یکی دیگر از آن دو همیشه باعث غم و اندوه شده و هیچ ارتباطی با نشاط و سرور ندارد

باید اصولا طبیعت نشاطآوری را از غناء حذف نمائیم درحالی که در هیچ قوم و ملتی صوت و صدائی که اصلا استعداد و طبیعت نشاطآوری در آن نباشد غناء نمیباشد

مگر نه اینکه علت اولیه اختراع غناء تحصیل نشاط و سرور است؟

بنابراین ماهیه غناء در جائی که بحسب طبع تنها باعث حزن و اندوه است و در حقیقت در هیچ فردی و با هیچ شرطی باعث نشاط و سرور نمیگردد از حیطه تصور خارج است

بطور خلاصه مهم در غناء استعداد و طبیعت نشاطآوری است گواینکه احیانا در بعضی افراد باعث حزن و اندوه میگردد

شاید همین جهت که مهم در آن استعداد نشاطآوری است باعث شده که بعضی خیال کرده اند که غناء اصلا ارتباطی به غم و اندوه ندارد

صدای خوب طرب انگیز بر دو گونه است

بعد از آنکه معلوم شد غناء عبارت است از صدای خوب و زیبای طرب انگیز و تا اندازه ای هم معنای طرب معلوم شد

باید معلوم شود که صدای زیبا و طرب انگیز بر دو گونه است

اول صدای خوب طرب انگیز بنحوی که در سابق معمول بوده است

معمول بین آوازه خوانان قدیم در ایران این بوده که شعری

را از غزلیات سعدی مثلا انتخاب کرده و آن را با صدای خوب به بانگ بلند میخواندند و در خلال آن به تناسب فن، بعض کلمات را مقرون با چهچه مختصری میکردند و احیانا بعد از فراغ از شعر بدون فاصله یک چهچه طولانی هم ملحق به شعر مینمودند

شاید این نحو آوازه خوانی در زنان کمتر از مردها مرسوم بود