- [مقدمه] 1
- نظام حقوق زن در اسلام 3
- اشاره 3
- مقدمه 4
- اشاره 20
- پیشگفتار 20
- مشکل جهانی روابط خانوادگی 22
- مستقل باشیم یا از غرب تقلید کنیم؟ 23
- جبر تاریخ 23
- عواطف مذهبی جامعۀ ایرانی 24
- ما و قانون اساسی 24
- اشاره 27
- بخش اول: خواستگاری و نامزدی 27
- آیا خواستگاری مرد از زن اهانت به زن است؟ 28
- غریزۀ مرد طلب و نیاز است و غریزۀ زن جلوه و ناز 29
- مرد خریدار وصال زن است نه رقبۀ او 30
- رسم خواستگاری یک تدبیر ظریفانه و عاقلانه. برای حفظ حیثیت و احترام زن است 31
- اشتباه نویسندۀ «چهل ماده در قانون مدنی» 32
- اشاره 34
- بخش دوم: زندگی امروز و ازدواج موقت. 34
- اشاره 35
- ازدواج موقت 35
- زندگی امروز و ازدواج موقت 38
- جوان امروز و دورۀ بلوغ و بحران جنسی 38
- کدامیک؟ رهبانیت موقت یا کمونیسم. جنسی یا ازدواج موقت؟ 38
- ازدواج آزمایشی 39
- راسل و نظریۀ ازدواج موقت 40
- سرنوشت فرزندان در ازدواج موقت 46
- نکاح منقطع و تعدد زوجات 46
- انتقادات 47
- اشاره 49
- ازدواج موقت و مسألۀ حرم سرا 49
- علل اجتماعی حرم سراسازی 50
- آیا تشریع ازدواج موقت برای تأمین هوسرانی است؟ 51
- حرم سرا در دنیای امروز 52
- منع خلیفه از ازدواج موقت 53
- حدیثی از علی علیه السلام 56
- بخش سوم: استقلال در انتخاب سرنوشت 58
- اشاره 58
- شوهر دادن قبل از تولد 60
- نهضت اسلامی زن، سفید بود 61
- معاوضۀ دختران یا خواهران 61
- پیغمبر اکرم دخترش زهرا را در انتخاب شوهر آزاد می گذارد 61
- مسألۀ اجازۀ پدر 63
- مرد بندۀ شهوت است و زن اسیر محبت 64
- بخش چهارم: اسلام و تجدد زندگی 69
- اشاره 69
- مقتضیات زمان 70
- اسلام و تجدد زندگی 70
- اسلام و مقتضیات زمان 72
- خصلت انطباق اسلام با زمان از نظر خارجیان 72
- اشکالات 73
- خود زمان با چه چیز منطبق شود؟ 74
- انطباق یا نسخ؟ 75
- اسلام و تجدد زندگی 79
- جامدها و جاهلها 81
- تمثیل قرآن 82
- اسلام و تجدد زندگی 86
- اشاره 86
- راز و رمز تحرک و انعطاف در قوانین اسلامی 87
- توجه به روح و معنی و بی تفاوتی نسبت به قالب و شکل 88
- قانون ثابت برای احتیاج ثابت و قانون متغیر برای احتیاج متغیر 89
- مسألۀ تغییر خط 91
- طفیلی گری حرام است نه کلاه لگنی 92
- اختیارات حاکم 93
- اصل اجتهاد 93
- مسألۀ اهم و مهم 93
- قوانینی که حق «وتو» دارند 93
- بخش پنجم: مقام انسانی زن از نظر قرآن 95
- اشاره 95
- فلسفۀ خاص اسلام در بارۀ حقوق خانوادگی 96
- اشاره 96
- مقام انسانی زن از نظر قرآن 96
- تساوی یا تشابه؟ 97
- مقام زن در جهان بینی اسلامی 99
- اشاره 105
- تشابه نه و تساوی آری 105
- اعلامیۀ حقوق بشر فلسفه است نه قانون 109
- فلسفه را با کوپن نمی توان اثبات کرد 111
- نگاهی به تاریخ حقوق زن در اروپا 111
- اشاره 115
- حیثیت و حقوق انسانی 115
- نکات مهم مقدمۀ اعلامیۀ حقوق بشر 116
- مقام و احترام انسان 117
- تنزل و سقوط انسان در فلسفه های غربی 118
- غرب در بارۀ انسان دچار تناقض شده است 119
- غرب، هم خود را فراموش کرده و هم خدای خود را 121
- بخش ششم: مبانی طبیعی حقوق خانوادگی 123
- اشاره 123
- مبانی طبیعی حقوق خانوادگی 124
- اشاره 124
- رابطۀ حقوق طبیعی و هدفداری طبیعت 125
- حقوق اجتماعی 126
- حقوق خانوادگی 127
- اشاره 129
- مبانی طبیعی حقوق خانوادگی 129
- آیا زندگی خانوادگی طبیعی است یا قراردادی؟ 130
- فرضیۀ چهار دوره 131
- زن در طبیعت 134
- بخش هفتم: تفاوتهای زن و مرد 136
- اشاره 136
- اشاره 137
- تفاوتهای زن و مرد 137
- تناسب است یا نقص و کمال؟ 138
- نظریۀ افلاطون 139
- افلاطون و ارسطو، رو در روی یکدیگر 140
- نظر دنیای امروز 141
- دوگونگی ها 142
- از لحاظ روانی. 142
- از لحاظ جسمی. 142
- از نظر احساسات [نسبت] به یکدیگر. 143
- اشاره 144
- تفاوتهای زن و مرد 144
- شاهکار خلقت 145
- پیوندی بالاتر از شهوت 146
- دوگونگی احساسات مرد و زن نسبت به هم 147
- نظریۀ یک خانم روانشناس 148
- نظریۀ ویل دورانت 149
- نهضت عجولانه 149
- اشاره 154
- بخش هشتم: مهر و نفقه 154
- تاریخچۀ مهر 155
- مهر و نفقه 155
- اشاره 155
- مهر در نظام حقوقی اسلام 157
- نگاهی به تاریخ 158
- فلسفۀ حقیقی مهر 159
- مهر در قرآن 162
- هدیه و کادو در روابط نامشروع 163
- معاشقۀ فرنگی از ازدواجش طبیعی تر است 163
- دوگونگی احساسات در حیوانات 163
- رسوم جاهلیت که در اسلام منسوخ شد 165
- سیستم مهری اسلام خاص خودش است 167
- آیین فطرت 167
- انتقادها 168
- اشاره 173
- مهر و نفقه 173
- محجوریت زن فرنگی تا نیمۀ دوم قرن نوزدهم 174
- چرا اروپا ناگهان استقلال مالی داد؟ 175
- یک مقایسه 176
- قرآن و استقلال اقتصادی زن 176
- انتقاد و پاسخ 177
- سه نوع نفقه 179
- رعایت جانب زن در مسائل مالی 180
- آیا زن امروز مهر و نفقه نمی خواهد؟ 180
- اشاره 180
- فلسفۀ تبلیغ علیه نفقه 184
- دولت به جای شوهر 185
- آیا اعلامیۀ جهانی حقوق بشر به زن توهین کرده است؟ 187
- اشاره 190
- بخش نهم: مسألۀ ارث 190
- اشاره 191
- مسألۀ ارث 191
- علل محرومیت زن از ارث 191
- زن، جزء سهم الارث 193
- ارث پسرخوانده 193
- ارث هم پیمان 193
- ارث زن در ایران ساسانی 194
- ایراد غرب پرستان 196
- ایراد زنادقۀ صدر اسلام بر مسألۀ ارث 197
- بخش دهم: حق طلاق 198
- اشاره 198
- اشاره 199
- افزایش طلاق در زندگی جدید 199
- حق طلاق 199
- محیط طلاق زای آمریکا 202
- طلاق در ایران 202
- فرضیه ها 204
- حق طلاق 207
- اشاره 207
- طلاقهای ناجوانمردانه 209
- شایعۀ بی اساس 211
- چرا اسلام طلاق را تحریم نکرد؟ 213
- حق طلاق 215
- اشاره 215
- قوانین فطرت در مورد ازدواج و طلاق 216
- مقام طبیعی مرد در حیات خانوادگی 218
- نظر یک بانوی روانشناس 219
- بنیانی که بر اساس عواطف بنا شده است 221
- تساوی در فساد 223
- آنچه بنیان خانوادگی را استوار می سازد بیش از تساوی است 223
- حق طلاق 225
- اشاره 225
- طبیعت صلح خانوادگی با سایر صلحها جداست 227
- اسلام از هر عامل انصراف از طلاق استقبال می کند 228
- سوابق خدمت زن در خانواده 231
- اشاره 235
- حق طلاق 235
- حق طلاق ناشی از نقش خاص مرد. در مسألۀ عشق است نه از مالکیت او 236
- طلاق از آن جهت رهایی است که. ماهیت طبیعی ازدواج تصاحب است 236
- حق طلاق برای زن به صورت حق تفویضی 238
- جریمۀ طلاق 238
- اشاره 240
- طلاق قضایی 240
- آیا بعضی ازدواجها سرطان است و زن باید بسوزد و بسازد؟ 241
- بن بست ها 243
- نظر آیت اللّٰه حلّی 244
- بن بست طلاق 244
- شواهد و دلایل دیگر 246
- نظر شیخ الطائفه 248
- اشاره 250
- بخش یازدهم: تعدد زوجات 250
- کمونیسم جنسی 251
- اشاره 251
- تعدد زوجات 251
- چند شوهری 252
- نظریۀ افلاطون 252
- اشکال چندشوهری 254
- تعدد زوجات 255
- اسلام و تعدد زوجات 255
- تعدد زوجات در ایران 258
- اشاره 260
- علل تاریخی تعدد زوجات 260
- علت شکست چندهمسری 262
- شکست اشتراکیت جنسی 264
- اشاره 268
- عوامل جغرافیایی 268
- علل تاریخی تعدد زوجات 268
- وضع چندهمسری در مغرب زمین 270
- عادت ماهانه 273
- عوامل اقتصادی 274
- محدود بودن دورۀ فرزندزایی زن 274
- فزونی عدد زنان بر مردان 275
- عامل عدد و عشیره 275
- بررسی علل و عوامل 276
- اشاره 278
- حق زن در چندهمسری 278
- علل فزونی عدد زنان آماده به ازدواج از مردان 282
- مقاومت بیشتر زن در برابر بیماریها 283
- حق زن در چندهمسری 285
- نظریۀ راسل 286
- از هر ده انگلیسی ... 288
- تعدد زوجات، ممنوع و همجنس بازی رواست!؟ 288
- آیا طبیعت مرد چندهمسری است؟ 290
- اشاره 290
- چندهمسری، عامل نجات تک همسری 293
- چهرۀ واقعی بحث 294
- نیرنگ مرد قرن بیستم 295
- بحران ناشی از محرومیت زنان بی شوهر 296
- عکس العمل های مختلف در زمینۀ پدیدۀ فزونی زن 298
- اشکالات و معایب چندهمسری 299
- اشاره 299
- بررسی صحیح 300
- از نظر روحی 300
- از نظر تربیتی 301
- از نظر اخلاقی 303
- از نظر حقوقی 305
- از نظر فلسفی 306
- نقش اسلام در چندهمسری 308
- اشاره 308
- محدودیت 308
- عدالت 309
- مسأله بیم از عدم عدالت 312
- حرم سراها 313
- شرایط و امکانات دیگر 314
- مرد امروز و تعدد زوجات 315
- مسأله حجاب 317
- اشاره 317
- مهر و نفقه 317
- اشاره 317
- نقش بانوان در تاریخ معاصر ایران «1» 318
- مقدمۀ انجمن اسلامی پزشکان بر چاپ اول 323
- مقدمۀ انجمن اسلامی پزشکان بر چاپ دوم 324
- مقدمۀ مؤلف 325
- مقدمه 329
- بخش اول: تاریخچۀ حجاب 332
- اشاره 340
- بخش دوم: علت پیدا شدن حجاب 340
- ریاضت و رهبانیّت 342
- عدم امنیت 349
- استثمار زن 353
- حسادت 358
- عادت زنانگی 363
- بالا بردن ارزش 366
- بخش سوم: فلسفۀ پوشش در اسلام 370
- اشاره 383
- بخش چهارم: ایرادها و اشکالها: حجاب و منطق 383
- حجاب و اصل آزادی 385
- رکود فعالیتها 388
- بخش پنجم: حجاب اسلامی 401
- اشاره 401
- استیذان 405
- آیات دیگر 428
- همسران پیغمبر 433
- حریم عفاف 436
- حدود پوشش 443
- بررسی 443
- چهره و دو دست (وجه و کفّین) 445
- اشاره 445
- ادلّۀ موافق 448
- ادلّۀ مخالف 460
- اشاره 472
- شرکت زن در مجامع 472
- توصیه های اخلاقی 483
- نه حبس و نه اختلاط 486
- فتواها 488
- حس احتیاط 494
- کتمان یا اظهار؟ 496
- دو مسألۀ دیگر 501
- پاسخهای استاد. به. نقدهایی بر کتاب مسألۀ حجاب 503
- اشاره 503
- [نقد] 504
- اشاره 504
- صفحۀ 382. 504
- پاسخ 505
- پاسخ 505
- اشاره 505
- [نقد] 505
- صفحۀ 385. 505
- صفحۀ 383. تاریخچۀ حجاب: 505
- اشاره 505
- اشاره 506
- اشاره 506
- [نقد] 506
- پاسخ 506
- پاسخ 506
- [نقد] 506
- صفحۀ 387. 506
- صفحۀ 386. 506
- [نقد] 507
- پاسخ 507
- اشاره 507
- صفحۀ 389. 507
- [نقد] 508
- پاسخ 508
- [نقد] 509
- اشاره 509
- صفحۀ 400. 509
- صفحۀ 401. 510
- اشاره 510
- پاسخ 510
- پاسخ 510
- [نقد] 510
- صفحۀ 405. 511
- اشاره 511
- [نقد] 511
- پاسخ 511
- اشاره 511
- صفحۀ 405. 511
- پاسخ 512
- [نقد] 512
- اشاره 512
- صفحۀ 408. 512
- [نقد] 512
- پاسخ 512
- اشاره 513
- اشاره 513
- [نقد] 513
- پاسخ 513
- پاسخ 513
- اشاره 513
- [صفحۀ 418 مورد دوم] 513
- [نقد] 513
- صفحۀ 414. 513
- صفحۀ 418. [مورد اول] 513
- پاسخ 514
- [نقد] 514
- اشاره 515
- [نقد] 515
- صفحۀ 421. 515
- پاسخ 515
- پاسخ 516
- اشاره 516
- [نقد] 516
- صفحۀ 430. 516
- صفحۀ 422. 516
- اشاره 516
- صفحۀ 431 [مورد اول] 517
- [نقد] 517
- اشاره 517
- پاسخ 517
- پاسخ 518
- [نقد] 518
- اشاره 519
- صفحۀ 431 [مورد اول] 519
- پاسخ 519
- اشاره 519
- [صفحۀ 431 مورد دوم] 519
- [نقد] 519
- [نقد] 520
- [صفحۀ 431 مورد دوم] 520
- صفحۀ 435. 520
- پاسخ 520
- اشاره 520
- پاسخ 520
- [نقد] 520
- اشاره 520
- صفحۀ 440. 521
- اشاره 521
- [نقد] 521
- پاسخ 521
- پاسخ 521
- صفحۀ 447. 521
- [نقد] 521
- اشاره 521
- پاسخ 522
- [نقد] 522
- پاسخ 522
- [نقد] 522
- اشاره 522
- [صفحۀ 448 مورد دوم] 522
- صفحۀ 448. [مورد اول] 522
- [نقد] 523
- صفحۀ 457. 523
- پاسخ 523
- [نقد] 523
- پاسخ 523
- اشاره 523
- صفحۀ 471. 523
- اشاره 523
- پاسخ 524
- [نقد] 524
- پاسخ 525
- [نقد] 525
- اشاره 525
- صفحۀ 474. 525
- اشاره 526
- صفحۀ 475. 526
- صفحۀ 476. 526
- [نقد] 526
- پاسخ 526
- اشاره 526
- اشاره 527
- [نقد] 527
- پاسخ 527
- صفحۀ 476. 527
- [نقد] 527
- [نقد] 528
- اشاره 528
- پاسخ 528
- صفحۀ 483 [مورد اول] 528
- پاسخ 528
- [صفحۀ 483 مورد دوم] 528
- اشاره 528
- پاسخ 529
- اشاره 529
- [نقد] 529
- صفحۀ 484. 529
- [نقد] 530
- پاسخ 530
- اشاره 531
- [نقد] 531
- پاسخ 531
- صفحۀ 488. 531
- [نقد] 532
- صفحۀ 490. 532
- اشاره 532
- صفحۀ 489. 532
- پاسخ 532
- اشاره 532
- [نقد] 532
- پاسخ 532
- صفحۀ 494. 533
- صفحۀ 505 [مورد اول] 533
- [نقد] 533
- پاسخ 533
- اشاره 533
- اشاره 533
- اشاره 534
- [نقد] 534
- [نقد] 534
- [صفحۀ 505 مورد دوم] 534
- پاسخ 534
- صفحۀ 507. 534
- پاسخ 534
- اشاره 534
- اشاره 535
- [نقد] 535
- پاسخ 535
- صفحۀ 508. 535
- [نقد] 535
- اشاره 536
- [نقد] 536
- پاسخ 536
- [نقد] 536
- [صفحۀ 509 مورد دوم] 536
- صفحۀ 509 [مورد اول] 536
- پاسخ 536
- اشاره 536
- پاسخ 537
- [صفحۀ 509 مورد سوم] 537
- [نقد] 537
- اشاره 537
- پاسخ 538
- صفحۀ 510 [مورد اول] 538
- [صفحۀ 510 مورد دوم] 538
- اشاره 538
- اشاره 538
- [نقد] 538
- پاسخ 539
- [صفحۀ 510 مورد سوم] 539
- [نقد] 539
- [نقد] 539
- اشاره 539
- صفحۀ 512. 541
- اشاره 541
- صفحۀ 513. 542
- اشاره 542
- پاسخ 542
- [نقد] 542
- صفحۀ 516. 543
- [نقد] 543
- اشاره 543
- پاسخ 543
- پاسخ 544
- صفحۀ 523. 544
- اشاره 544
- [نقد] 544
- فحۀ 517. 544
- پاسخ 544
- [نقد] 544
- اشاره 544
- اشاره 545
- اشاره 545
- [نقد] 545
- [نقد] 545
- صفحۀ 524. 545
- پاسخ 545
- صفحۀ 525. 545
- پاسخ 545
- [نقد] 546
- پاسخ 546
- [نقد] 547
- اشاره 547
- پاسخ 547
- صفحۀ 531. 547
- صفحۀ 527. 547
- [نقد] 547
- اشاره 547
- پاسخ 548
- صفحۀ 532. 548
- اشاره 548
- [نقد] 548
- پاسخ 548
- اشاره 550
- صفحۀ 537. 550
- صفحۀ 540 [مورد اول] 550
- [نقد] 550
- اشاره 550
- پاسخ 550
- [نقد 1] 550
- پاسخ 551
- اشاره 551
- پاسخ 551
- [نقد] 551
- پاسخ 551
- [صفحۀ 540 مورد دوم] 551
- [نقد 2] 551
- [صفحۀ 540 مورد سوم] 552
- پاسخ 552
- اشاره 552
- [نقد] 552
- صفحۀ 545. 553
- اشاره 553
- [نقد] 554
- صفحۀ 547. 554
- پاسخ 554
- اشاره 554
- [نقد] 555
- پاسخ 555
- صفحۀ 564 [مورد اول] 557
- [نقد] 557
- اشاره 557
- اشاره 557
- [نقد] 557
- پاسخ 557
- صفحۀ 558. 557
- [نقد] 558
- اشاره 558
- پاسخ 558
- [صفحۀ 564 مورد دوم] 558
- پاسخ 558
- [خاتمه]. 559
- اشاره 560
- اخلاق جنسی. در. اسلام و جهان غرب 560
- علاقۀ جنسی یا گناه ذاتی در جهان قدیم 561
- اشاره 561
- اخلاق جنسی 566
- تحلیل و انتقاد از اخلاق نوین جنسی 571
- ارزیابی اصول سیستم نوین جنسی (1) 577
- اشاره 577
- اصل آزادی 578
- ارزیابی اصول سیستم نوین جنسی (2) 582
- اشاره 582
- آیا اخلاق اسلامی با رشد طبیعی استعدادها مباین است؟ 583
- کشتن نفس یعنی چه؟ 586
- آشفتگی غرایز و میلها 588
- دموکراسی در اخلاق 593
- انضباط جنسی، غریزۀ عشق 593
- رشد شخصیت از نظر غریزۀ جنسی 594
- عشق و عفت 598
[مقدمه]
کتاب حاضر جلد نوزدهم- و جلد اول از بخش «فقه و حقوق»- مجموعه آثار استاد شهید آیه اللّٰه مطهری را تشکیل می دهد و مشتمل است بر کتابهای نظام حقوق زن در اسلام، مسألۀ حجاب، پاسخهای استاد به نقدهایی بر کتاب مسألۀ حجاب و اخلاق جنسی. بنابراین همۀ مطالب کتاب در اطراف حقوق و مسائل مربوط به زن می باشد و از این جهت دارای امتیاز می باشد. در واقع آثار قلمی استاد شهید دربارۀ مسألۀ زن در این مجلد از «مجموعه آثار» گرد آمده است، گرچه در این موضوع، سخنرانیهایی نیز از آن متفکر شهید باقی است و به فضل خدا در مجلدات بعدی قرار خواهد گرفت.
توضیحات لازم دربارۀ دو کتاب نظام حقوق زن در اسلام و مسألۀ حجاب در مقدمه های آنها داده شده است. مطلب اضافه این است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، استاد شهید شروع به نگارش مقدمۀ جدیدی برای کتاب مسألۀ حجاب با توجه به فضای جدید حاکم بر کشور و دنیای اسلام نمودند. این مقدمه به اتمام نرسید و استاد به شهادت رسیدند. ما در «مجموعه آثار» این مقدمه را- هرچند ناقص- در ابتدای این کتاب قرار دادیم.
نکتۀ مهم دربارۀ این دو کتاب، تأثیر شگرفی است که بر جوّ فاسد و مسموم قبل از انقلاب اسلامی در کشور داشته است از نظر تضعیف آن جوّ و خنثی کردن سیاستهای استعماری رژیم شاهنشاهی در خصوص
ترویج روابط آزاد زن و مرد و فاسد کردن جامعه خصوصاً جوانان و سست نمودن بنیاد خانواده در کشور؛ و البته بعد از انقلاب اسلامی نیز در آشنا ساختن افکار با منطق اسلام در این مسائل و خنثی کردن تبلیغات گذشته تأثیر بسزا داشته است و همچنان خواهد داشت،