فقه و حقوق جلد19 صفحه 109

امتیازات طبیعی را رعایت و احترام کنند.».

حکمای اروپایی که این عقیده را داشتند و دارند فراوانند. حقوق بشر که اعلانها و اعلامیه ها برای آن تنظیم شد و موادی به عنوان حقوق بشر تعیین شد- از همین فرضیۀ حقوق طبیعی سرچشمه گرفت؛ یعنی فرضیۀ حقوق طبیعی و فطری بود که به صورت اعلامیه های حقوق بشر ظاهر شد.

و باز چنانکه می دانیم آنچه منتسکیو، سپنسر و غیر آنها در بارۀ عدالت گفته اند عین آن چیزی است که متکلمین اسلام در بارۀ حسن و قبح عقلی و اصل عدل گفته اند.

در میان علمای اسلامی افرادی بودند که منکر حقوق ذاتی بوده و عدالت را قراردادی می دانسته اند،

همچنانکه در میان اروپاییان نیز این عقیده وجود داشته است. هوبز انگلیسی منکر عدالت به صورت یک امر واقعی است.

اعلامیۀ حقوق بشر فلسفه است نه قانون

مضحک این است که می گویند متن اعلامیۀ حقوق بشر را مجلسین تصویب کرده اند، و چون تساوی حقوق زن و مرد جزء مواد اعلامیۀ حقوق بشر است پس به حکم قانون مصوّب مجلسین زن و مرد باید دارای حقوقی مساوی یکدیگر باشند.

مگر متن اعلامیۀ حقوق بشر چیزی است که در صلاحیت مجلسین باشد که آن را تصویب یا رد کنند؟.

محتویات اعلامیۀ حقوق بشر از نوع امور قراردادی نیست که قوای مقنّنۀ کشورها بتوانند آن را تصویب بکنند یا نکنند.

اعلامیۀ حقوق بشر حقوق ذاتی و غیر قابل سلب و غیر قابل اسقاط انسانها را مورد بحث قرار داده است؛ حقوقی را مطرح کرده است که به ادعای این اعلامیه لازمۀ حیثیت انسانی انسانهاست و دست توانای خلقت و آفرینش آنها را برای انسانها قرار داده است، یعنی مبدأ و قدرتی که به انسانها عقل و اراده و شرافت انسانی داده است این حقوق را هم طبق ادعای اعلامیۀ حقوق بشر به انسانها داده است.

انسانها نمی توانند محتویات اعلامیۀ حقوق بشر را برای خود وضع کنند و نه می توانند از خود سلب و اسقاط نمایند. از تصویب مجلسین و قوای مقنّنه گذشته یعنی چه؟!