فقه و حقوق جلد19 صفحه 191

مسألۀ ارث

اشاره

دنیای قدیم یا به زن اصلًا ارث نمی داد و یا ارث می داد اما با او مانند صغیر رفتار می کرد یعنی به او استقلال و شخصیت حقوقی نمی داد. احیاناً در بعضی از قوانین قدیم جهان اگر به دختر ارث می دادند به فرزندان او ارث نمی دادند، بر خلاف پسر که هم خودش می توانست ارث ببرد و هم فرزندان او می توانستند وارث مال پدربزرگ بشوند. و در بعضی از قوانین دیگر جهان که به زن مانند مرد ارث می دادند، نه به صورت سهم قطعی و به تعبیر قرآن «نَصِیباً مَفْرُوضاً» بود بلکه به این صورت بود که به مورث حق می دادند که در بارۀ دختر خود نیز اگر بخواهد وصیت کند.

تاریخچۀ ارث زن طولانی است. محققین و مطلعین، بحثهای فراوانی کرده و نوشته های زیادی در اختیار گذاشته اند. لزومی نمی بینم به نقل گفته ها و نوشته های آنها بپردازم. خلاصه اش همین بود که ذکر شد.

علل محرومیت زن از ارث

علت اصلی محرومیت زنان از ارث، جلوگیری از انتقال ثروت خانواده ای به خانوادۀ دیگر بوده است. طبق عقاید قدیمی نقش مادر در تولید فرزند ضعیف است؛ مادران فقط ظروفی هستند که در آن ظرفها نطفۀ مردان پرورش می یابد و فرزند به