- [مقدمه] 1
- اشاره 3
- نظام حقوق زن در اسلام 3
- مقدمه 4
- اشاره 20
- پیشگفتار 20
- مشکل جهانی روابط خانوادگی 22
- مستقل باشیم یا از غرب تقلید کنیم؟ 23
- جبر تاریخ 23
- عواطف مذهبی جامعۀ ایرانی 24
- ما و قانون اساسی 24
- اشاره 27
- بخش اول: خواستگاری و نامزدی 27
- آیا خواستگاری مرد از زن اهانت به زن است؟ 28
- غریزۀ مرد طلب و نیاز است و غریزۀ زن جلوه و ناز 29
- مرد خریدار وصال زن است نه رقبۀ او 30
- رسم خواستگاری یک تدبیر ظریفانه و عاقلانه. برای حفظ حیثیت و احترام زن است 31
- اشتباه نویسندۀ «چهل ماده در قانون مدنی» 32
- اشاره 34
- بخش دوم: زندگی امروز و ازدواج موقت. 34
- اشاره 35
- ازدواج موقت 35
- زندگی امروز و ازدواج موقت 38
- جوان امروز و دورۀ بلوغ و بحران جنسی 38
- کدامیک؟ رهبانیت موقت یا کمونیسم. جنسی یا ازدواج موقت؟ 38
- ازدواج آزمایشی 39
- راسل و نظریۀ ازدواج موقت 40
- نکاح منقطع و تعدد زوجات 46
- سرنوشت فرزندان در ازدواج موقت 46
- انتقادات 47
- اشاره 49
- ازدواج موقت و مسألۀ حرم سرا 49
- علل اجتماعی حرم سراسازی 50
- آیا تشریع ازدواج موقت برای تأمین هوسرانی است؟ 51
- حرم سرا در دنیای امروز 52
- منع خلیفه از ازدواج موقت 53
- حدیثی از علی علیه السلام 56
- اشاره 58
- بخش سوم: استقلال در انتخاب سرنوشت 58
- شوهر دادن قبل از تولد 60
- معاوضۀ دختران یا خواهران 61
- نهضت اسلامی زن، سفید بود 61
- پیغمبر اکرم دخترش زهرا را در انتخاب شوهر آزاد می گذارد 61
- مسألۀ اجازۀ پدر 63
- مرد بندۀ شهوت است و زن اسیر محبت 64
- بخش چهارم: اسلام و تجدد زندگی 69
- اشاره 69
- مقتضیات زمان 70
- اسلام و تجدد زندگی 70
- خصلت انطباق اسلام با زمان از نظر خارجیان 72
- اسلام و مقتضیات زمان 72
- اشکالات 73
- خود زمان با چه چیز منطبق شود؟ 74
- انطباق یا نسخ؟ 75
- اسلام و تجدد زندگی 79
- جامدها و جاهلها 81
- تمثیل قرآن 82
- اشاره 86
- اسلام و تجدد زندگی 86
- راز و رمز تحرک و انعطاف در قوانین اسلامی 87
- توجه به روح و معنی و بی تفاوتی نسبت به قالب و شکل 88
- قانون ثابت برای احتیاج ثابت و قانون متغیر برای احتیاج متغیر 89
- مسألۀ تغییر خط 91
- طفیلی گری حرام است نه کلاه لگنی 92
- اختیارات حاکم 93
- قوانینی که حق «وتو» دارند 93
- اصل اجتهاد 93
- مسألۀ اهم و مهم 93
- بخش پنجم: مقام انسانی زن از نظر قرآن 95
- اشاره 95
- اشاره 96
- فلسفۀ خاص اسلام در بارۀ حقوق خانوادگی 96
- مقام انسانی زن از نظر قرآن 96
- تساوی یا تشابه؟ 97
- مقام زن در جهان بینی اسلامی 99
- اشاره 105
- تشابه نه و تساوی آری 105
- اعلامیۀ حقوق بشر فلسفه است نه قانون 109
- فلسفه را با کوپن نمی توان اثبات کرد 111
- نگاهی به تاریخ حقوق زن در اروپا 111
- اشاره 115
- حیثیت و حقوق انسانی 115
- نکات مهم مقدمۀ اعلامیۀ حقوق بشر 116
- مقام و احترام انسان 117
- تنزل و سقوط انسان در فلسفه های غربی 118
- غرب در بارۀ انسان دچار تناقض شده است 119
- غرب، هم خود را فراموش کرده و هم خدای خود را 121
- بخش ششم: مبانی طبیعی حقوق خانوادگی 123
- اشاره 123
- مبانی طبیعی حقوق خانوادگی 124
- اشاره 124
- رابطۀ حقوق طبیعی و هدفداری طبیعت 125
- حقوق اجتماعی 126
- حقوق خانوادگی 127
- مبانی طبیعی حقوق خانوادگی 129
- اشاره 129
- آیا زندگی خانوادگی طبیعی است یا قراردادی؟ 130
- فرضیۀ چهار دوره 131
- زن در طبیعت 134
- بخش هفتم: تفاوتهای زن و مرد 136
- اشاره 136
- تفاوتهای زن و مرد 137
- اشاره 137
- تناسب است یا نقص و کمال؟ 138
- نظریۀ افلاطون 139
- افلاطون و ارسطو، رو در روی یکدیگر 140
- نظر دنیای امروز 141
- از لحاظ روانی. 142
- از لحاظ جسمی. 142
- دوگونگی ها 142
- از نظر احساسات [نسبت] به یکدیگر. 143
- تفاوتهای زن و مرد 144
- اشاره 144
- شاهکار خلقت 145
- پیوندی بالاتر از شهوت 146
- دوگونگی احساسات مرد و زن نسبت به هم 147
- نظریۀ یک خانم روانشناس 148
- نظریۀ ویل دورانت 149
- نهضت عجولانه 149
- اشاره 154
- بخش هشتم: مهر و نفقه 154
- تاریخچۀ مهر 155
- اشاره 155
- مهر و نفقه 155
- مهر در نظام حقوقی اسلام 157
- نگاهی به تاریخ 158
- فلسفۀ حقیقی مهر 159
- مهر در قرآن 162
- معاشقۀ فرنگی از ازدواجش طبیعی تر است 163
- هدیه و کادو در روابط نامشروع 163
- دوگونگی احساسات در حیوانات 163
- رسوم جاهلیت که در اسلام منسوخ شد 165
- آیین فطرت 167
- سیستم مهری اسلام خاص خودش است 167
- انتقادها 168
- اشاره 173
- مهر و نفقه 173
- محجوریت زن فرنگی تا نیمۀ دوم قرن نوزدهم 174
- چرا اروپا ناگهان استقلال مالی داد؟ 175
- یک مقایسه 176
- قرآن و استقلال اقتصادی زن 176
- انتقاد و پاسخ 177
- سه نوع نفقه 179
- رعایت جانب زن در مسائل مالی 180
- آیا زن امروز مهر و نفقه نمی خواهد؟ 180
- اشاره 180
- فلسفۀ تبلیغ علیه نفقه 184
- دولت به جای شوهر 185
- آیا اعلامیۀ جهانی حقوق بشر به زن توهین کرده است؟ 187
- اشاره 190
- بخش نهم: مسألۀ ارث 190
- اشاره 191
- مسألۀ ارث 191
- علل محرومیت زن از ارث 191
- ارث هم پیمان 193
- زن، جزء سهم الارث 193
- ارث پسرخوانده 193
- ارث زن در ایران ساسانی 194
- ایراد غرب پرستان 196
- ایراد زنادقۀ صدر اسلام بر مسألۀ ارث 197
- بخش دهم: حق طلاق 198
- اشاره 198
- اشاره 199
- افزایش طلاق در زندگی جدید 199
- حق طلاق 199
- طلاق در ایران 202
- محیط طلاق زای آمریکا 202
- فرضیه ها 204
- حق طلاق 207
- اشاره 207
- طلاقهای ناجوانمردانه 209
- شایعۀ بی اساس 211
- چرا اسلام طلاق را تحریم نکرد؟ 213
- حق طلاق 215
- اشاره 215
- قوانین فطرت در مورد ازدواج و طلاق 216
- مقام طبیعی مرد در حیات خانوادگی 218
- نظر یک بانوی روانشناس 219
- بنیانی که بر اساس عواطف بنا شده است 221
- تساوی در فساد 223
- آنچه بنیان خانوادگی را استوار می سازد بیش از تساوی است 223
- حق طلاق 225
- اشاره 225
- طبیعت صلح خانوادگی با سایر صلحها جداست 227
- اسلام از هر عامل انصراف از طلاق استقبال می کند 228
- سوابق خدمت زن در خانواده 231
- اشاره 235
- حق طلاق 235
- حق طلاق ناشی از نقش خاص مرد. در مسألۀ عشق است نه از مالکیت او 236
- طلاق از آن جهت رهایی است که. ماهیت طبیعی ازدواج تصاحب است 236
- حق طلاق برای زن به صورت حق تفویضی 238
- جریمۀ طلاق 238
- اشاره 240
- طلاق قضایی 240
- آیا بعضی ازدواجها سرطان است و زن باید بسوزد و بسازد؟ 241
- بن بست ها 243
- نظر آیت اللّٰه حلّی 244
- بن بست طلاق 244
- شواهد و دلایل دیگر 246
- نظر شیخ الطائفه 248
- اشاره 250
- بخش یازدهم: تعدد زوجات 250
- اشاره 251
- کمونیسم جنسی 251
- تعدد زوجات 251
- چند شوهری 252
- نظریۀ افلاطون 252
- اشکال چندشوهری 254
- تعدد زوجات 255
- اسلام و تعدد زوجات 255
- تعدد زوجات در ایران 258
- اشاره 260
- علل تاریخی تعدد زوجات 260
- علت شکست چندهمسری 262
- شکست اشتراکیت جنسی 264
- علل تاریخی تعدد زوجات 268
- عوامل جغرافیایی 268
- اشاره 268
- وضع چندهمسری در مغرب زمین 270
- عادت ماهانه 273
- محدود بودن دورۀ فرزندزایی زن 274
- عوامل اقتصادی 274
- فزونی عدد زنان بر مردان 275
- عامل عدد و عشیره 275
- بررسی علل و عوامل 276
- اشاره 278
- حق زن در چندهمسری 278
- علل فزونی عدد زنان آماده به ازدواج از مردان 282
- مقاومت بیشتر زن در برابر بیماریها 283
- حق زن در چندهمسری 285
- نظریۀ راسل 286
- از هر ده انگلیسی ... 288
- تعدد زوجات، ممنوع و همجنس بازی رواست!؟ 288
- اشاره 290
- آیا طبیعت مرد چندهمسری است؟ 290
- چندهمسری، عامل نجات تک همسری 293
- چهرۀ واقعی بحث 294
- نیرنگ مرد قرن بیستم 295
- بحران ناشی از محرومیت زنان بی شوهر 296
- عکس العمل های مختلف در زمینۀ پدیدۀ فزونی زن 298
- اشکالات و معایب چندهمسری 299
- اشاره 299
- بررسی صحیح 300
- از نظر روحی 300
- از نظر تربیتی 301
- از نظر اخلاقی 303
- از نظر حقوقی 305
- از نظر فلسفی 306
- اشاره 308
- نقش اسلام در چندهمسری 308
- محدودیت 308
- عدالت 309
- مسأله بیم از عدم عدالت 312
- حرم سراها 313
- شرایط و امکانات دیگر 314
- مرد امروز و تعدد زوجات 315
- مسأله حجاب 317
- اشاره 317
- اشاره 317
- مهر و نفقه 317
- نقش بانوان در تاریخ معاصر ایران «1» 318
- مقدمۀ انجمن اسلامی پزشکان بر چاپ اول 323
- مقدمۀ انجمن اسلامی پزشکان بر چاپ دوم 324
- مقدمۀ مؤلف 325
- مقدمه 329
- بخش اول: تاریخچۀ حجاب 332
- اشاره 340
- بخش دوم: علت پیدا شدن حجاب 340
- ریاضت و رهبانیّت 342
- عدم امنیت 349
- استثمار زن 353
- حسادت 358
- عادت زنانگی 363
- بالا بردن ارزش 366
- بخش سوم: فلسفۀ پوشش در اسلام 370
- بخش چهارم: ایرادها و اشکالها: حجاب و منطق 383
- اشاره 383
- حجاب و اصل آزادی 385
- رکود فعالیتها 388
- اشاره 401
- بخش پنجم: حجاب اسلامی 401
- استیذان 405
- آیات دیگر 428
- همسران پیغمبر 433
- حریم عفاف 436
- بررسی 443
- حدود پوشش 443
- چهره و دو دست (وجه و کفّین) 445
- اشاره 445
- ادلّۀ موافق 448
- ادلّۀ مخالف 460
- اشاره 472
- شرکت زن در مجامع 472
- توصیه های اخلاقی 483
- نه حبس و نه اختلاط 486
- فتواها 488
- حس احتیاط 494
- کتمان یا اظهار؟ 496
- دو مسألۀ دیگر 501
- اشاره 503
- پاسخهای استاد. به. نقدهایی بر کتاب مسألۀ حجاب 503
- اشاره 504
- صفحۀ 382. 504
- [نقد] 504
- پاسخ 505
- پاسخ 505
- [نقد] 505
- صفحۀ 383. تاریخچۀ حجاب: 505
- اشاره 505
- اشاره 505
- صفحۀ 385. 505
- [نقد] 506
- صفحۀ 387. 506
- [نقد] 506
- اشاره 506
- صفحۀ 386. 506
- پاسخ 506
- پاسخ 506
- اشاره 506
- [نقد] 507
- اشاره 507
- پاسخ 507
- صفحۀ 389. 507
- [نقد] 508
- پاسخ 508
- صفحۀ 400. 509
- [نقد] 509
- اشاره 509
- پاسخ 510
- اشاره 510
- [نقد] 510
- پاسخ 510
- صفحۀ 401. 510
- صفحۀ 405. 511
- اشاره 511
- پاسخ 511
- صفحۀ 405. 511
- [نقد] 511
- اشاره 511
- اشاره 512
- [نقد] 512
- پاسخ 512
- پاسخ 512
- صفحۀ 408. 512
- [نقد] 512
- اشاره 513
- اشاره 513
- [نقد] 513
- [صفحۀ 418 مورد دوم] 513
- پاسخ 513
- [نقد] 513
- صفحۀ 414. 513
- صفحۀ 418. [مورد اول] 513
- پاسخ 513
- اشاره 513
- [نقد] 514
- پاسخ 514
- اشاره 515
- صفحۀ 421. 515
- پاسخ 515
- [نقد] 515
- [نقد] 516
- اشاره 516
- صفحۀ 430. 516
- پاسخ 516
- صفحۀ 422. 516
- اشاره 516
- صفحۀ 431 [مورد اول] 517
- پاسخ 517
- اشاره 517
- [نقد] 517
- پاسخ 518
- [نقد] 518
- صفحۀ 431 [مورد اول] 519
- [صفحۀ 431 مورد دوم] 519
- اشاره 519
- پاسخ 519
- اشاره 519
- [نقد] 519
- [نقد] 520
- پاسخ 520
- [صفحۀ 431 مورد دوم] 520
- صفحۀ 435. 520
- [نقد] 520
- پاسخ 520
- اشاره 520
- اشاره 520
- صفحۀ 440. 521
- اشاره 521
- [نقد] 521
- پاسخ 521
- پاسخ 521
- صفحۀ 447. 521
- [نقد] 521
- اشاره 521
- اشاره 522
- پاسخ 522
- [نقد] 522
- پاسخ 522
- [صفحۀ 448 مورد دوم] 522
- صفحۀ 448. [مورد اول] 522
- [نقد] 522
- [نقد] 523
- پاسخ 523
- صفحۀ 457. 523
- پاسخ 523
- [نقد] 523
- اشاره 523
- صفحۀ 471. 523
- اشاره 523
- [نقد] 524
- پاسخ 524
- صفحۀ 474. 525
- [نقد] 525
- اشاره 525
- پاسخ 525
- اشاره 526
- [نقد] 526
- صفحۀ 475. 526
- اشاره 526
- پاسخ 526
- صفحۀ 476. 526
- اشاره 527
- پاسخ 527
- [نقد] 527
- صفحۀ 476. 527
- [نقد] 527
- [نقد] 528
- اشاره 528
- اشاره 528
- صفحۀ 483 [مورد اول] 528
- پاسخ 528
- پاسخ 528
- [صفحۀ 483 مورد دوم] 528
- پاسخ 529
- صفحۀ 484. 529
- اشاره 529
- [نقد] 529
- [نقد] 530
- پاسخ 530
- صفحۀ 488. 531
- پاسخ 531
- [نقد] 531
- اشاره 531
- [نقد] 532
- اشاره 532
- پاسخ 532
- صفحۀ 490. 532
- پاسخ 532
- صفحۀ 489. 532
- [نقد] 532
- اشاره 532
- صفحۀ 494. 533
- [نقد] 533
- اشاره 533
- پاسخ 533
- اشاره 533
- صفحۀ 505 [مورد اول] 533
- صفحۀ 507. 534
- پاسخ 534
- [نقد] 534
- اشاره 534
- اشاره 534
- [صفحۀ 505 مورد دوم] 534
- پاسخ 534
- [نقد] 534
- [نقد] 535
- [نقد] 535
- صفحۀ 508. 535
- اشاره 535
- پاسخ 535
- اشاره 536
- [نقد] 536
- [نقد] 536
- صفحۀ 509 [مورد اول] 536
- پاسخ 536
- پاسخ 536
- اشاره 536
- [صفحۀ 509 مورد دوم] 536
- پاسخ 537
- [نقد] 537
- [صفحۀ 509 مورد سوم] 537
- اشاره 537
- پاسخ 538
- [نقد] 538
- اشاره 538
- [صفحۀ 510 مورد دوم] 538
- اشاره 538
- صفحۀ 510 [مورد اول] 538
- پاسخ 539
- [نقد] 539
- [صفحۀ 510 مورد سوم] 539
- [نقد] 539
- اشاره 539
- اشاره 541
- صفحۀ 512. 541
- صفحۀ 513. 542
- اشاره 542
- پاسخ 542
- [نقد] 542
- صفحۀ 516. 543
- [نقد] 543
- پاسخ 543
- اشاره 543
- پاسخ 544
- صفحۀ 523. 544
- فحۀ 517. 544
- اشاره 544
- اشاره 544
- [نقد] 544
- [نقد] 544
- پاسخ 544
- [نقد] 545
- صفحۀ 524. 545
- اشاره 545
- صفحۀ 525. 545
- [نقد] 545
- پاسخ 545
- پاسخ 545
- اشاره 545
- [نقد] 546
- پاسخ 546
- پاسخ 547
- اشاره 547
- [نقد] 547
- صفحۀ 531. 547
- صفحۀ 527. 547
- اشاره 547
- [نقد] 547
- پاسخ 548
- صفحۀ 532. 548
- اشاره 548
- [نقد] 548
- پاسخ 548
- پاسخ 550
- صفحۀ 537. 550
- اشاره 550
- صفحۀ 540 [مورد اول] 550
- اشاره 550
- [نقد] 550
- [نقد 1] 550
- [نقد] 551
- [صفحۀ 540 مورد دوم] 551
- پاسخ 551
- پاسخ 551
- اشاره 551
- پاسخ 551
- [نقد 2] 551
- اشاره 552
- [صفحۀ 540 مورد سوم] 552
- [نقد] 552
- پاسخ 552
- اشاره 553
- صفحۀ 545. 553
- [نقد] 554
- اشاره 554
- صفحۀ 547. 554
- پاسخ 554
- پاسخ 555
- [نقد] 555
- صفحۀ 564 [مورد اول] 557
- صفحۀ 558. 557
- [نقد] 557
- پاسخ 557
- اشاره 557
- اشاره 557
- [نقد] 557
- [صفحۀ 564 مورد دوم] 558
- پاسخ 558
- [نقد] 558
- پاسخ 558
- اشاره 558
- [خاتمه]. 559
- اخلاق جنسی. در. اسلام و جهان غرب 560
- اشاره 560
- علاقۀ جنسی یا گناه ذاتی در جهان قدیم 561
- اشاره 561
- اخلاق جنسی 566
- تحلیل و انتقاد از اخلاق نوین جنسی 571
- ارزیابی اصول سیستم نوین جنسی (1) 577
- اشاره 577
- اصل آزادی 578
- اشاره 582
- ارزیابی اصول سیستم نوین جنسی (2) 582
- آیا اخلاق اسلامی با رشد طبیعی استعدادها مباین است؟ 583
- کشتن نفس یعنی چه؟ 586
- آشفتگی غرایز و میلها 588
- انضباط جنسی، غریزۀ عشق 593
- دموکراسی در اخلاق 593
- رشد شخصیت از نظر غریزۀ جنسی 594
- عشق و عفت 598
خصوصاً که اخیراً تبلیغات مخالف در این زمینه افزایش یافته است.
اما کتاب پاسخهای استاد مشتمل است بر نقدهای یکی از فضلا بر کتاب مسألۀ حجاب و پاسخهای استاد به آن نقدها. توضیح اینکه در سال 1349 هجری شمسی یکی از فضلا در حاشیۀ نسخه ای از چاپ سوم این کتاب، نظرات انتقادی خود را مرقوم نموده و آن را در اختیار استاد شهید می گذارد، و استاد نیز پاسخهای خود را در ذیل آن نقدها می نگارند. از آنجا که این نقدها و پاسخها برای عموم نیز قابل استفاده و مفید بود اقدام به چاپ آن گردید. در هر نقد و پاسخی ابتدا متن کتاب مسألۀ حجاب با ذکر صفحۀ آن مطابق با همین مجلد از «مجموعه آثار»، سپس نقد آن متن با حروف ریزتر و به دنبال آن پاسخ استاد با حروف سیاه و عرض کمتر ذکر گردیده است.
مطالعۀ این کتاب علاوه بر اینکه تا حدی روش فقهی استاد را آشکار می سازد، نشان می دهد که چگونه استاد شهید که از یک سو با تز استعماری «اسلام منهای روحانیت» مبارزه می کند تا آنجا که جان خود را در این راه فدا می نماید، از سوی دیگر با جمود و تحجّر درمی آویزد؛ و این نیست مگر ناشی از چند بعدی بودن شخصیت و پیمودن صراط
مستقیم اسلام که لاجرم با انحرافهای مختلف ناسازگار است.
پاسخهای استاد در این کتاب، شامل نکات بدیع و ناب فقهی است که خصوصاً برای اهل فن مغتنم است و نکته جالب توجه در آنها، شباهتی است که میان این پاسخها و پاسخها و آراء فقهی امام خمینی (ره) حتی از نظر لحن سخن مشاهده می شود.
کتاب اخلاق جنسی نیز در اصل مقالاتی بوده است که در حدود سال 1353 در مجلۀ «مکتب اسلام» به چاپ می رسیده و بعداً به صورت کتاب درآمده است و در واقع تطبیقی است میان اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب.
امید است این مجلد از «مجموعه آثار» استاد شهید نیز همچون مجلدات قبلی مورد استقبال مردم شریف ایران و سایر فارسی زبانان قرار گیرد و موجبات رضایت آنها را فراهم آورد، همانها که بارها ما را با سپاسهای خود تشویق نموده اند.
از خدای متعال توفیق بیشتر مسألت می کنیم.
نیمه شعبان 1420 برابر با سوم آذر 1378