- [مقدمه] 1
- نظام حقوق زن در اسلام 3
- اشاره 3
- مقدمه 4
- اشاره 20
- پیشگفتار 20
- مشکل جهانی روابط خانوادگی 22
- مستقل باشیم یا از غرب تقلید کنیم؟ 23
- جبر تاریخ 23
- عواطف مذهبی جامعۀ ایرانی 24
- ما و قانون اساسی 24
- اشاره 27
- بخش اول: خواستگاری و نامزدی 27
- آیا خواستگاری مرد از زن اهانت به زن است؟ 28
- غریزۀ مرد طلب و نیاز است و غریزۀ زن جلوه و ناز 29
- مرد خریدار وصال زن است نه رقبۀ او 30
- رسم خواستگاری یک تدبیر ظریفانه و عاقلانه. برای حفظ حیثیت و احترام زن است 31
- اشتباه نویسندۀ «چهل ماده در قانون مدنی» 32
- اشاره 34
- بخش دوم: زندگی امروز و ازدواج موقت. 34
- ازدواج موقت 35
- اشاره 35
- زندگی امروز و ازدواج موقت 38
- جوان امروز و دورۀ بلوغ و بحران جنسی 38
- کدامیک؟ رهبانیت موقت یا کمونیسم. جنسی یا ازدواج موقت؟ 38
- ازدواج آزمایشی 39
- راسل و نظریۀ ازدواج موقت 40
- نکاح منقطع و تعدد زوجات 46
- سرنوشت فرزندان در ازدواج موقت 46
- انتقادات 47
- اشاره 49
- ازدواج موقت و مسألۀ حرم سرا 49
- علل اجتماعی حرم سراسازی 50
- آیا تشریع ازدواج موقت برای تأمین هوسرانی است؟ 51
- حرم سرا در دنیای امروز 52
- منع خلیفه از ازدواج موقت 53
- حدیثی از علی علیه السلام 56
- بخش سوم: استقلال در انتخاب سرنوشت 58
- اشاره 58
- شوهر دادن قبل از تولد 60
- پیغمبر اکرم دخترش زهرا را در انتخاب شوهر آزاد می گذارد 61
- نهضت اسلامی زن، سفید بود 61
- معاوضۀ دختران یا خواهران 61
- مسألۀ اجازۀ پدر 63
- مرد بندۀ شهوت است و زن اسیر محبت 64
- بخش چهارم: اسلام و تجدد زندگی 69
- اشاره 69
- مقتضیات زمان 70
- اسلام و تجدد زندگی 70
- اسلام و مقتضیات زمان 72
- خصلت انطباق اسلام با زمان از نظر خارجیان 72
- اشکالات 73
- خود زمان با چه چیز منطبق شود؟ 74
- انطباق یا نسخ؟ 75
- اسلام و تجدد زندگی 79
- جامدها و جاهلها 81
- تمثیل قرآن 82
- اسلام و تجدد زندگی 86
- اشاره 86
- راز و رمز تحرک و انعطاف در قوانین اسلامی 87
- توجه به روح و معنی و بی تفاوتی نسبت به قالب و شکل 88
- قانون ثابت برای احتیاج ثابت و قانون متغیر برای احتیاج متغیر 89
- مسألۀ تغییر خط 91
- طفیلی گری حرام است نه کلاه لگنی 92
- اختیارات حاکم 93
- قوانینی که حق «وتو» دارند 93
- اصل اجتهاد 93
- مسألۀ اهم و مهم 93
- بخش پنجم: مقام انسانی زن از نظر قرآن 95
- اشاره 95
- مقام انسانی زن از نظر قرآن 96
- اشاره 96
- فلسفۀ خاص اسلام در بارۀ حقوق خانوادگی 96
- تساوی یا تشابه؟ 97
- مقام زن در جهان بینی اسلامی 99
- اشاره 105
- تشابه نه و تساوی آری 105
- اعلامیۀ حقوق بشر فلسفه است نه قانون 109
- فلسفه را با کوپن نمی توان اثبات کرد 111
- نگاهی به تاریخ حقوق زن در اروپا 111
- اشاره 115
- حیثیت و حقوق انسانی 115
- نکات مهم مقدمۀ اعلامیۀ حقوق بشر 116
- مقام و احترام انسان 117
- تنزل و سقوط انسان در فلسفه های غربی 118
- غرب در بارۀ انسان دچار تناقض شده است 119
- غرب، هم خود را فراموش کرده و هم خدای خود را 121
- بخش ششم: مبانی طبیعی حقوق خانوادگی 123
- اشاره 123
- مبانی طبیعی حقوق خانوادگی 124
- اشاره 124
- رابطۀ حقوق طبیعی و هدفداری طبیعت 125
- حقوق اجتماعی 126
- حقوق خانوادگی 127
- اشاره 129
- مبانی طبیعی حقوق خانوادگی 129
- آیا زندگی خانوادگی طبیعی است یا قراردادی؟ 130
- فرضیۀ چهار دوره 131
- زن در طبیعت 134
- اشاره 136
- بخش هفتم: تفاوتهای زن و مرد 136
- اشاره 137
- تفاوتهای زن و مرد 137
- تناسب است یا نقص و کمال؟ 138
- نظریۀ افلاطون 139
- افلاطون و ارسطو، رو در روی یکدیگر 140
- نظر دنیای امروز 141
- از لحاظ جسمی. 142
- از لحاظ روانی. 142
- دوگونگی ها 142
- از نظر احساسات [نسبت] به یکدیگر. 143
- تفاوتهای زن و مرد 144
- اشاره 144
- شاهکار خلقت 145
- پیوندی بالاتر از شهوت 146
- دوگونگی احساسات مرد و زن نسبت به هم 147
- نظریۀ یک خانم روانشناس 148
- نهضت عجولانه 149
- نظریۀ ویل دورانت 149
- بخش هشتم: مهر و نفقه 154
- اشاره 154
- اشاره 155
- مهر و نفقه 155
- تاریخچۀ مهر 155
- مهر در نظام حقوقی اسلام 157
- نگاهی به تاریخ 158
- فلسفۀ حقیقی مهر 159
- مهر در قرآن 162
- هدیه و کادو در روابط نامشروع 163
- معاشقۀ فرنگی از ازدواجش طبیعی تر است 163
- دوگونگی احساسات در حیوانات 163
- رسوم جاهلیت که در اسلام منسوخ شد 165
- آیین فطرت 167
- سیستم مهری اسلام خاص خودش است 167
- انتقادها 168
- اشاره 173
- مهر و نفقه 173
- محجوریت زن فرنگی تا نیمۀ دوم قرن نوزدهم 174
- چرا اروپا ناگهان استقلال مالی داد؟ 175
- یک مقایسه 176
- قرآن و استقلال اقتصادی زن 176
- انتقاد و پاسخ 177
- سه نوع نفقه 179
- آیا زن امروز مهر و نفقه نمی خواهد؟ 180
- رعایت جانب زن در مسائل مالی 180
- اشاره 180
- فلسفۀ تبلیغ علیه نفقه 184
- دولت به جای شوهر 185
- آیا اعلامیۀ جهانی حقوق بشر به زن توهین کرده است؟ 187
- اشاره 190
- بخش نهم: مسألۀ ارث 190
- اشاره 191
- علل محرومیت زن از ارث 191
- مسألۀ ارث 191
- زن، جزء سهم الارث 193
- ارث پسرخوانده 193
- ارث هم پیمان 193
- ارث زن در ایران ساسانی 194
- ایراد غرب پرستان 196
- ایراد زنادقۀ صدر اسلام بر مسألۀ ارث 197
- بخش دهم: حق طلاق 198
- اشاره 198
- اشاره 199
- حق طلاق 199
- افزایش طلاق در زندگی جدید 199
- طلاق در ایران 202
- محیط طلاق زای آمریکا 202
- فرضیه ها 204
- حق طلاق 207
- اشاره 207
- طلاقهای ناجوانمردانه 209
- شایعۀ بی اساس 211
- چرا اسلام طلاق را تحریم نکرد؟ 213
- حق طلاق 215
- اشاره 215
- قوانین فطرت در مورد ازدواج و طلاق 216
- مقام طبیعی مرد در حیات خانوادگی 218
- نظر یک بانوی روانشناس 219
- بنیانی که بر اساس عواطف بنا شده است 221
- تساوی در فساد 223
- آنچه بنیان خانوادگی را استوار می سازد بیش از تساوی است 223
- حق طلاق 225
- اشاره 225
- طبیعت صلح خانوادگی با سایر صلحها جداست 227
- اسلام از هر عامل انصراف از طلاق استقبال می کند 228
- سوابق خدمت زن در خانواده 231
- اشاره 235
- حق طلاق 235
- حق طلاق ناشی از نقش خاص مرد. در مسألۀ عشق است نه از مالکیت او 236
- طلاق از آن جهت رهایی است که. ماهیت طبیعی ازدواج تصاحب است 236
- جریمۀ طلاق 238
- حق طلاق برای زن به صورت حق تفویضی 238
- اشاره 240
- طلاق قضایی 240
- آیا بعضی ازدواجها سرطان است و زن باید بسوزد و بسازد؟ 241
- بن بست ها 243
- نظر آیت اللّٰه حلّی 244
- بن بست طلاق 244
- شواهد و دلایل دیگر 246
- نظر شیخ الطائفه 248
- اشاره 250
- بخش یازدهم: تعدد زوجات 250
- کمونیسم جنسی 251
- اشاره 251
- تعدد زوجات 251
- نظریۀ افلاطون 252
- چند شوهری 252
- اشکال چندشوهری 254
- اسلام و تعدد زوجات 255
- تعدد زوجات 255
- تعدد زوجات در ایران 258
- اشاره 260
- علل تاریخی تعدد زوجات 260
- علت شکست چندهمسری 262
- شکست اشتراکیت جنسی 264
- علل تاریخی تعدد زوجات 268
- عوامل جغرافیایی 268
- اشاره 268
- وضع چندهمسری در مغرب زمین 270
- عادت ماهانه 273
- عوامل اقتصادی 274
- محدود بودن دورۀ فرزندزایی زن 274
- فزونی عدد زنان بر مردان 275
- عامل عدد و عشیره 275
- بررسی علل و عوامل 276
- حق زن در چندهمسری 278
- اشاره 278
- علل فزونی عدد زنان آماده به ازدواج از مردان 282
- مقاومت بیشتر زن در برابر بیماریها 283
- حق زن در چندهمسری 285
- نظریۀ راسل 286
- از هر ده انگلیسی ... 288
- تعدد زوجات، ممنوع و همجنس بازی رواست!؟ 288
- آیا طبیعت مرد چندهمسری است؟ 290
- اشاره 290
- چندهمسری، عامل نجات تک همسری 293
- چهرۀ واقعی بحث 294
- نیرنگ مرد قرن بیستم 295
- بحران ناشی از محرومیت زنان بی شوهر 296
- عکس العمل های مختلف در زمینۀ پدیدۀ فزونی زن 298
- اشاره 299
- اشکالات و معایب چندهمسری 299
- از نظر روحی 300
- بررسی صحیح 300
- از نظر تربیتی 301
- از نظر اخلاقی 303
- از نظر حقوقی 305
- از نظر فلسفی 306
- محدودیت 308
- نقش اسلام در چندهمسری 308
- اشاره 308
- عدالت 309
- مسأله بیم از عدم عدالت 312
- حرم سراها 313
- شرایط و امکانات دیگر 314
- مرد امروز و تعدد زوجات 315
- مسأله حجاب 317
- اشاره 317
- مهر و نفقه 317
- اشاره 317
- نقش بانوان در تاریخ معاصر ایران «1» 318
- مقدمۀ انجمن اسلامی پزشکان بر چاپ اول 323
- مقدمۀ انجمن اسلامی پزشکان بر چاپ دوم 324
- مقدمۀ مؤلف 325
- مقدمه 329
- بخش اول: تاریخچۀ حجاب 332
- اشاره 340
- بخش دوم: علت پیدا شدن حجاب 340
- ریاضت و رهبانیّت 342
- عدم امنیت 349
- استثمار زن 353
- حسادت 358
- عادت زنانگی 363
- بالا بردن ارزش 366
- بخش سوم: فلسفۀ پوشش در اسلام 370
- اشاره 383
- بخش چهارم: ایرادها و اشکالها: حجاب و منطق 383
- حجاب و اصل آزادی 385
- رکود فعالیتها 388
- اشاره 401
- بخش پنجم: حجاب اسلامی 401
- استیذان 405
- آیات دیگر 428
- همسران پیغمبر 433
- حریم عفاف 436
- حدود پوشش 443
- بررسی 443
- چهره و دو دست (وجه و کفّین) 445
- اشاره 445
- ادلّۀ موافق 448
- ادلّۀ مخالف 460
- اشاره 472
- شرکت زن در مجامع 472
- توصیه های اخلاقی 483
- نه حبس و نه اختلاط 486
- فتواها 488
- حس احتیاط 494
- کتمان یا اظهار؟ 496
- دو مسألۀ دیگر 501
- پاسخهای استاد. به. نقدهایی بر کتاب مسألۀ حجاب 503
- اشاره 503
- صفحۀ 382. 504
- [نقد] 504
- اشاره 504
- پاسخ 505
- [نقد] 505
- صفحۀ 383. تاریخچۀ حجاب: 505
- صفحۀ 385. 505
- پاسخ 505
- اشاره 505
- اشاره 505
- پاسخ 506
- [نقد] 506
- اشاره 506
- [نقد] 506
- اشاره 506
- صفحۀ 387. 506
- صفحۀ 386. 506
- پاسخ 506
- پاسخ 507
- [نقد] 507
- اشاره 507
- صفحۀ 389. 507
- [نقد] 508
- پاسخ 508
- [نقد] 509
- صفحۀ 400. 509
- اشاره 509
- پاسخ 510
- اشاره 510
- صفحۀ 401. 510
- [نقد] 510
- پاسخ 510
- صفحۀ 405. 511
- [نقد] 511
- پاسخ 511
- اشاره 511
- اشاره 511
- صفحۀ 405. 511
- [نقد] 512
- پاسخ 512
- صفحۀ 408. 512
- پاسخ 512
- اشاره 512
- [نقد] 512
- اشاره 513
- اشاره 513
- [نقد] 513
- پاسخ 513
- پاسخ 513
- [نقد] 513
- اشاره 513
- [صفحۀ 418 مورد دوم] 513
- صفحۀ 418. [مورد اول] 513
- صفحۀ 414. 513
- [نقد] 514
- پاسخ 514
- صفحۀ 421. 515
- [نقد] 515
- پاسخ 515
- اشاره 515
- اشاره 516
- صفحۀ 430. 516
- پاسخ 516
- [نقد] 516
- صفحۀ 422. 516
- اشاره 516
- صفحۀ 431 [مورد اول] 517
- پاسخ 517
- اشاره 517
- [نقد] 517
- [نقد] 518
- پاسخ 518
- پاسخ 519
- صفحۀ 431 [مورد اول] 519
- اشاره 519
- [صفحۀ 431 مورد دوم] 519
- اشاره 519
- [نقد] 519
- [صفحۀ 431 مورد دوم] 520
- اشاره 520
- پاسخ 520
- [نقد] 520
- [نقد] 520
- اشاره 520
- پاسخ 520
- صفحۀ 435. 520
- اشاره 521
- پاسخ 521
- پاسخ 521
- صفحۀ 440. 521
- [نقد] 521
- [نقد] 521
- صفحۀ 447. 521
- اشاره 521
- پاسخ 522
- [نقد] 522
- پاسخ 522
- [نقد] 522
- اشاره 522
- صفحۀ 448. [مورد اول] 522
- [صفحۀ 448 مورد دوم] 522
- صفحۀ 457. 523
- پاسخ 523
- پاسخ 523
- صفحۀ 471. 523
- [نقد] 523
- [نقد] 523
- اشاره 523
- اشاره 523
- [نقد] 524
- پاسخ 524
- اشاره 525
- صفحۀ 474. 525
- پاسخ 525
- [نقد] 525
- اشاره 526
- اشاره 526
- صفحۀ 476. 526
- صفحۀ 475. 526
- پاسخ 526
- [نقد] 526
- اشاره 527
- پاسخ 527
- صفحۀ 476. 527
- [نقد] 527
- [نقد] 527
- [نقد] 528
- پاسخ 528
- [صفحۀ 483 مورد دوم] 528
- اشاره 528
- صفحۀ 483 [مورد اول] 528
- اشاره 528
- پاسخ 528
- پاسخ 529
- اشاره 529
- [نقد] 529
- صفحۀ 484. 529
- [نقد] 530
- پاسخ 530
- صفحۀ 488. 531
- پاسخ 531
- اشاره 531
- [نقد] 531
- صفحۀ 490. 532
- [نقد] 532
- اشاره 532
- [نقد] 532
- پاسخ 532
- پاسخ 532
- اشاره 532
- صفحۀ 489. 532
- پاسخ 533
- صفحۀ 494. 533
- صفحۀ 505 [مورد اول] 533
- اشاره 533
- [نقد] 533
- اشاره 533
- پاسخ 534
- [صفحۀ 505 مورد دوم] 534
- [نقد] 534
- پاسخ 534
- [نقد] 534
- اشاره 534
- اشاره 534
- صفحۀ 507. 534
- صفحۀ 508. 535
- [نقد] 535
- اشاره 535
- [نقد] 535
- پاسخ 535
- اشاره 536
- اشاره 536
- [صفحۀ 509 مورد دوم] 536
- [نقد] 536
- پاسخ 536
- صفحۀ 509 [مورد اول] 536
- پاسخ 536
- [نقد] 536
- [صفحۀ 509 مورد سوم] 537
- اشاره 537
- [نقد] 537
- پاسخ 537
- صفحۀ 510 [مورد اول] 538
- [صفحۀ 510 مورد دوم] 538
- پاسخ 538
- اشاره 538
- [نقد] 538
- اشاره 538
- [نقد] 539
- اشاره 539
- پاسخ 539
- [صفحۀ 510 مورد سوم] 539
- [نقد] 539
- صفحۀ 512. 541
- اشاره 541
- صفحۀ 513. 542
- [نقد] 542
- اشاره 542
- پاسخ 542
- صفحۀ 516. 543
- [نقد] 543
- اشاره 543
- پاسخ 543
- پاسخ 544
- [نقد] 544
- صفحۀ 523. 544
- پاسخ 544
- [نقد] 544
- فحۀ 517. 544
- اشاره 544
- اشاره 544
- [نقد] 545
- صفحۀ 524. 545
- اشاره 545
- پاسخ 545
- اشاره 545
- صفحۀ 525. 545
- [نقد] 545
- پاسخ 545
- [نقد] 546
- پاسخ 546
- پاسخ 547
- اشاره 547
- [نقد] 547
- اشاره 547
- صفحۀ 527. 547
- [نقد] 547
- صفحۀ 531. 547
- صفحۀ 532. 548
- پاسخ 548
- پاسخ 548
- اشاره 548
- [نقد] 548
- اشاره 550
- صفحۀ 540 [مورد اول] 550
- [نقد 1] 550
- [نقد] 550
- اشاره 550
- پاسخ 550
- صفحۀ 537. 550
- [نقد] 551
- پاسخ 551
- پاسخ 551
- پاسخ 551
- اشاره 551
- [صفحۀ 540 مورد دوم] 551
- [نقد 2] 551
- پاسخ 552
- اشاره 552
- [صفحۀ 540 مورد سوم] 552
- [نقد] 552
- صفحۀ 545. 553
- اشاره 553
- [نقد] 554
- اشاره 554
- پاسخ 554
- صفحۀ 547. 554
- پاسخ 555
- [نقد] 555
- صفحۀ 564 [مورد اول] 557
- اشاره 557
- صفحۀ 558. 557
- [نقد] 557
- [نقد] 557
- اشاره 557
- پاسخ 557
- اشاره 558
- پاسخ 558
- [صفحۀ 564 مورد دوم] 558
- [نقد] 558
- پاسخ 558
- [خاتمه]. 559
- اخلاق جنسی. در. اسلام و جهان غرب 560
- اشاره 560
- علاقۀ جنسی یا گناه ذاتی در جهان قدیم 561
- اشاره 561
- اخلاق جنسی 566
- تحلیل و انتقاد از اخلاق نوین جنسی 571
- اشاره 577
- ارزیابی اصول سیستم نوین جنسی (1) 577
- اصل آزادی 578
- ارزیابی اصول سیستم نوین جنسی (2) 582
- اشاره 582
- آیا اخلاق اسلامی با رشد طبیعی استعدادها مباین است؟ 583
- کشتن نفس یعنی چه؟ 586
- آشفتگی غرایز و میلها 588
- انضباط جنسی، غریزۀ عشق 593
- دموکراسی در اخلاق 593
- رشد شخصیت از نظر غریزۀ جنسی 594
- عشق و عفت 598
از اینجا معلوم می شود که رسم چندشوهری در جاهلیت عرب وجود داشته است.
منتسکیو در روح القوانین می گوید:
«أبو الظهیر الحسن، جهانگرد عرب، در قرن نهم میلادی که به هندوستان و چین رفت این رسم را (چند شوهری) مشاهده کرد و آن را دلیل بر فحشاء شمرد.».
و هم او می نویسد:
«در سواحل مالابار قبیله ای به نام قبیلۀ «نائیر» زندگی می کنند. مردان این قبیله نمی توانند بیش از یک زن بگیرند، در صورتی که زنهای آنها می توانند شوهرهای متعددی انتخاب کنند. به عقیدۀ من علت وضع این قانون این است که مردان قبیلۀ نائیر سلحشورترین قبایل می باشند و به واسطۀ اصالتی که دارند حرفۀ جنگ با آنهاست، و همان طوری که ما در اروپا سربازان را از ازدواج منع می کنیم تا علایق زناشویی مانع از انجام حرفۀ سربازی آنها نشود، قبایل مالابار هم سعی کرده اند حتی المقدور مردان قبیلۀ نائیر را از علایق خانوادگی معاف دارند. و چون به واسطۀ گرمی آب و هوا ممکن نمی شد مطلقاً آنان را از ازدواج ممانعت کنند، لذا مقرر داشته اند چند مرد دارای یک زن باشند تا علاقۀ خانوادگی آنها سست باشد و مانع انجام حرفۀ جنگی آنها نشود.»
اشکال چندشوهری
اشکال عمده و اساسی که چندشوهری به وجود می آورد و همان بیشتر سبب شده که این رسم عملًا موفقیتی نداشته باشد، اشتباه انساب است. در این نوع زناشویی رابطۀ پدر با فرزند عملًا نامشخص است، همچنانکه
در کمونیسم جنسی نیز رابطۀ پدران با فرزندان نامشخص است؛ و همان طوری که کمونیسم جنسی نتوانست برای خود جا باز کند، چندشوهری نیز نتوانست مورد پذیرش یک اجتماع واقعی بوده باشد، زیرا همچنانکه در یکی از مقالات گذشته گفتیم زندگی خانوادگی و تأسیس آشیانه برای نسل آینده و ارتباط قطعی میان نسل گذشته و آینده، خواستۀ غریزۀ طبیعت بشر است. اینکه احیاناً و استثنائاً در میان بعضی طوایف بشری چندشوهری