فقه و حقوق جلد19 صفحه 283

نقطۀ جهان جنگ نباشد و تلفاتی بر مردان وارد نیاورد، کافی است که بدانیم چرا توازن زن و مرد در سنین ازدواج بهم می خورد. میزان تلفات جنگ در عصر صنعت صدها برابر عصرهای

شکار و کشاورزی است. تلفاتی که در دو جنگ اخیر جهانی بر جنس مرد وارد شد- که ظاهراً در حدود هفتاد میلیون نفر بوده است- مساوی است با تلفاتی که سابقاً در چند قرن از راه جنگ بر بشر وارد می شد. شما اگر تنها تلفاتی را که در چند سال اخیر در جنگهای منطقه ای خاور دور و خاور میانه و آفریقا وارد آمده و هنوز هم در جریان است در نظر بگیرید، مدعای ما را تصدیق خواهید کرد.

ویل دورانت می گوید:

«در زوال این عادت (تعدد زوجات) عواملی چند دخالت کرده است.

زندگانی کشاورزی که حالت ثباتی دارد سختی و ناراحتی زندگی مردان را تقلیل داد و مخاطرات کمتر شد و به همین جهت عدۀ مرد و زن تقریباً مساوی یکدیگر شد.».

این سخن از ویل دورانت خیلی عجیب است. اگر تلفات مرد منحصر بود به تلفاتی که در مبارزه با طبیعت متحمل می شود، البته میان دورۀ شکار و دورۀ کشاورزی از این جهت تفاوت است؛ در صورتی که عمدۀ تلفات جنس مرد از راه جنگ است که در دورۀ کشاورزی از دورۀ شکار کمتر نبوده است، و دیگر از این راه است که مرد همواره زن را تحت حمایت خود گرفته و کارهای سخت و خطرناک را که خطر مرگ داشته خود به عهده می گرفته است؛ و لهذا این عدم توازن در دورۀ کشاورزی نیز مانند دورۀ شکار وجود داشته است.

ویل دورانت از دورۀ ماشینی و صنعتی نام نمی برد و حال آنکه در این دوره است که تلفات مرد بیداد می کند و توازن را به صورت فاحشی برهم می زند.

مقاومت بیشتر زن در برابر بیماریها

چیز دیگری که سبب می شود تلفات جنس مرد از

تلفات جنس زن بیشتر باشد، موضوعی است که اخیراً در پرتو پیشرفت علوم کشف شده است و آن اینکه مقاومت مرد در برابر بیماریها از مقاومت زن کمتر است و در نتیجه تلفات مرد به واسطۀ بیماریها از تلفات زن بیشتر است.