فقه و حقوق جلد19 صفحه 516

باشد؛ لهذا در غریزۀ او خود دور نگه داشتن را قرار داده است.

در ص 83 تصریح شده که اینها در احکام اسلام به منزلۀ فلسفۀ احکامند.

صفحۀ 422.

اشاره

مولوی، عارف نازک اندیش و دوربین خودمان، مثلی بسیار عالی در این زمینه می آورد؛ اول دربارۀ تسلط معنوی زن بر مرد می گوید:

زُیِّنَ لِلنّاس حق آراسته است زانچه حق آراست چون تانند رَست

چون پی یَسْکُن الَیْهاش آفرید کی تواند آدم از حوّا برید

رستم زال ار بود وز حمزه بیش هست در فرمان اسیر زال خویش

آن که عالم مست گفتارش بدی کَلِّمینی یا حُمَیْرا می زدی

آنگاه راجع به تأثیر حریم و حائل میان زن و مرد در افزایش قدرت و محبوبیت زن و در بالا بردن مقام او و در گداختن مرد در آتش عشق و سوز مثلی لطیف می آورد ...

[نقد]

این بیت بی ادبی است.

پاسخ

آیا مصراع اول بی ادبی است یا مصراع دوم؟ در مصراع اول که من بی ادبی نمی بینم. مصراع دوم اگر به نظر شما و در عرف عوام الناسِ امروز بی ادبی است بر گویندۀ «کَلِّمینی یا حمیرا» است. شما بعدها از زبان پیغمبر نقل خواهید کرد که «

یَرْکَبْنَ ذَواتُ الْفُروجِ السُّروج

» و باور دارید که این جمله می تواند سخن پیغمبر باشد، پس چگونه مفاد این بیت بی ادبی است؟!.

صفحۀ 430.

اشاره

استعمال کلمۀ «حجاب» در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتاً جدید است. در قدیم و مخصوصاً در اصطلاح فقها کلمۀ «سَتر» که به معنی پوشش است به کار رفته است. فقها چه در «کتاب الصلاه» و چه در «کتاب النکاح» که متعرض این مطلب شده اند کلمۀ «ستر» را به کار برده اند نه کلمۀ «حجاب» را.

بهتر این بود که این کلمه عوض نمی شد و ما همیشه همان کلمۀ «پوشش» را به کار می بردیم، زیرا چنانکه گفتیم معنی شایع لغت «حجاب» پرده است و اگر در مورد پوشش به کار برده می شود به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است و همین امر موجب