فقه و حقوق جلد19 صفحه 518

نمی زدم.

[نقد]

دستورهای سورۀ احزاب دستورهای خاص نیست و ملاک آنها هم این نبوده است که از وجهۀ آنها سوء استفاده نشود. تخصیص زنان پیغمبر به این دستورها از باب عنایت بیشتر است نه از باب اینکه حکم، خاص آنها بوده است. مثلًا می فرماید: یٰا نِسٰاءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِنَ النِّسٰاءِ إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلٰا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ. نباید گفت که خضوع در قول برای زنان دیگر مذموم نبوده است بلکه باید گفت که این امر در مورد زنان پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله مذموم تر است. و همچنین می فرماید: وَ قَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَ لٰا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجٰاهِلِیَّهِ الْأُولیٰ.

واضح است که تبرّج برای همۀ زنان مذموم بوده است، لهذا به جاهلیت اولیٰ اسناد داده شده است؛ پس همۀ زنان باید در خانه قرار بگیرند. و همچنین «وَ أَقِمْنَ الصَّلٰاهَ وَ آتِینَ الزَّکٰاهَ وَ أَطِعْنَ اللّٰهَ وَ رَسُولَهُ» همه از احکام عامه است. همچنین در آیۀ حجاب که می فرماید: «وَ إِذٰا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتٰاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَرٰاءِ حِجٰابٍ» از جملۀ بعدش که می فرماید: «ذٰلِکُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِکُمْ وَ قُلُوبِهِنَّ» معلوم می شود که حکم عام است برای همۀ زنان و مردان مؤمن ..

پاسخ

اشتباه عجیبی است! ما که نگفته ایم در آیۀ «وَ إِذٰا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتٰاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَرٰاءِ حِجٰابٍ» دستور پرده نشینی داده شده و این دستور مختص زنان پیغمبر است. گفته ایم این کلمه فقط در این آیات به کار برده شده. مخاطب این جمله مردمند نه زنان، و این حکم عام است؛ یعنی هرکس اگر کاری به داخلۀ زندگی کسی دارد و چیزی از زنان آن خانه می خواهد بگیرد باید بداند که غالباً زنان در وضعی

هستند که ستر کافی ندارند و نباید سرزده وارد خانه شوند آنچنان که اعراب می کردند؛ همچنانکه لازم نیست آن زنان در داخل خانۀ خود نیز همواره مسلّح به ستر باشند به احتیاط اینکه مردی شاید وارد شود. مسألۀ درخواست چیزی از زنان یک خانه از پشت پرده و وارد نشدن در حریم خانه چه ربطی دارد به دستور پرده نشینی زن. جملۀ «قَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ» اولًا به عقیدۀ من جملۀ اختصاصی است و زنان پیغمبر، آنها که مقید به اجرای دستور بودند، از این جمله چنین فهمیدند که دستوری اختصاصی است و لهذا حتی از مسافرت احتراز داشتند.

و به علاوه قطعاً مفاد آیه این نیست که از خانه بیرون نروید، به مسجد و زیارت دوستان و ارحام هم نروید؛ مقصود این است که به کاری که