فقه و حقوق جلد19 صفحه 588

آشفتگی غرایز و میلها

مسائل را یکجانبه دیدن و از جوانب دیگر غفلت کردن گاهی زیانهای جبران ناپذیری به دنبال خود می آورد. کاوشها و کشفیات روانی در یک قرن اخیر ثابت کرد که سرکوبی غرایز و تمایلات و بالأخص غریزۀ جنسی مضرّات و ناراحتیهای فراوانی به بار می آورد؛ معلوم شد اصلی که مورد قبول شاید اکثریت مفکّرین قدیم بود که هر اندازه غرایز و تمایلات طبیعی ضعیفتر نگه داشته شوند میدان برای غرایز و نیروهای عالیتر مخصوصاً قوۀ عاقله بازتر و بی مانع تر می شود اساسی ندارد؛ غرایز سرکوب شده و ارضاء نشده، پنهان از شعور ظاهر، جریاناتی را طی می کنند که چه از نظر فردی و چه از نظر اجتماعی فوق العاده برای بشر گران تمام می شود، و برای اینکه تمایلات و غرایز طبیعی بهتر تحت حکومت عقل واقع شوند و آثار تخریبی به بار نیاورند باید تا حد امکان از سرکوب شدن و زخم خوردگی و ارضاء

نشدن آنها جلوگیری کرد.

روانشناسان ریشۀ بسیاری از عوارض ناراحت کنندۀ عصبی و بیماریهای روانی و اجتماعی را احساس محرومیت خصوصاً در زمینۀ امور جنسی تشخیص دادند؛ ثابت کردند که محرومیتها مبدأ تشکیل عقده ها، و عقده ها احیاناً به صورت صفات خطرناک مانند میل به ظلم و جنایت، کبر، حسادت، انزوا و گوشه گیری، بدبینی و غیره