فقه و حقوق جلد20 صفحه 191

یعنی ذلت تحمل زور را متحمل می شود. این اسمش صلح دوستی نیست، این معنایش زیر بار ذلت رفتن است. تسلیم شدن در مقابل زور که اسمش صلح نیست.

این مثل این است که شما در بیابان عبور می کنید،

یک دزد متجاوز مسلح می آید به شما می گوید فوری از اتومبیل پیاده شو، دست بالا، هرچه هم داری به من بده، شما هم تسلیم بشوید و بگویید من چون طرفدار صلحم و با جنگ مطلقاً مخالفم، هرچه تو می گویی قبول می کنم، پولهایم را در اختیارت قرار می دهم، اسباب و اثاثیه را در اختیارت قرار می دهم، اتومبیل را می دهم، هرچه که می گویی اطاعت می کنم، هر چه می خواهی بگو تا بدهم، من طرفدار صلحم. این، طرفداری صلح نیست، تحمل ذلت است. در اینجا انسان تا آخرین حدی که امکان دارد باید از مال و حیثیتش دفاع کند، مگر در وقتی که بداند اگر در مقام دفاع برآید، هم مالش از بین می رود و هم خونش ریخته می شود و اثری هم بر این خون بار نیست، یعنی بعد هم این خون لوث می شود.

البته ممکن است یک خون ریخته شود و این خون بعد بجوشد و ارزش جوشیدن بعدی داشته باشد، نه اینکه خونش سر گردنه به دست یک دزد ریخته شود بعد هم تمام شود. اینجاست که مقاومت، عاقلانه نیست. اینجا باید پول و ثروتش را فدا کند و جانش را حفظ نماید.

پس فرق است میان طرفداری صلح و قبول ذلت. اینجاست که اسلام هرگز تحمل ذلت را اجازه نمی دهد ولی در عین حال طرفدار صلح است.

غرضم اهمیت این مسأله است که مسیحیها و غیر مسیحیها آن را به عنوان یک نقطه ضعف بر اسلام مورد حمله و اعتراض قرار داده اند و بعد می گویند سیره پیغمبر هم این بوده، اسلام دین شمشیر است، مسلمین بالای سر افراد شمشیر بلند می کردند و می گفتند اسلام را اختیار کنید و اگر

نه کشته می شوید، مردم هم برای اینکه کشته نشوند اسلام اختیار می کردند. روی این جهت، ما لازم می دانیم که این مطلب را مستوفاً و مستقصاً بحث کنیم، آیات قرآن و حتی مسلّمات احادیث نبوی و سیرۀ نبوی را هم در اینجا بیاوریم. از آیات قرآن شروع می کنیم.

آیات مطلق دربارۀ جهاد

عرض کردیم که بعضی آیات قرآن در مورد دستور جهاد با کفار، مطلق است