فقه و حقوق جلد20 صفحه 21

طرح می کنیم، و اگر از هر حیث مساوی هستند و رجحانی در کار نیست، مخیّریم که به هرکدام بخواهیم عمل کنیم.

در خود اخبار و احادیث دستور رسیده است که در موقع تعارض اخبار چه باید کرد. اخباری که ما را به طرز حل مشکل تعارض اخبار و روایات راهنمایی می کند «اخبار علاجیّه» نامیده می شوند.

اصولیون نظر خود را درباره تعارض اخبار و روایات به استناد همین اخبار علاجیه ابراز داشته اند. اصولیون نام آن باب از اصول را که درباره این مسأله بحث می کند باب «تعادل و تراجیح» نهاده اند.

«تعادل» یعنی تساوی و برابری. «تراجیح» جمع ترجیح است و به

معنی ترجیحات است، یعنی بابی که در آن باب درباره صورت تساوی و برابری روایات متعارض و درباره صورت نابرابری و راجح بودن بعضی بر بعضی سخن می گویند.

از آنچه گفتیم معلوم شد که مسأله حجیت ظواهر، مربوط است به قرآن مجید، و مسأله حجیت خبر واحد و مسأله تعارض ادلّه مربوط است به سنت. اکنون باید بدانیم که یک سلسله مسائل در اصول مطرح می شود که مشترک است میان کتاب و سنت. در درس آینده درباره آنها سخن خواهیم گفت.