کتابخانه بالقرآن

فقه و حقوق جلد20 صفحه 316

صفحه 316

2 مسئلۀ بیمه

اشاره

موضوع بحث بیمه بود «1». بیمه به حکم اینکه معاملۀ جدیدی است که در گذشته نبوده است قهراً مسأله اش هم از نظر فقهی یک مسأله جدید می شود. این مسأله قبلًا نیز طرح شده و ما اول کسی نیستیم که طرح کرده باشیم، زیاد طرح کرده اند. در نجف و قم طرح کرده اند و رساله هایی در این زمینه نوشته اند که احیاناً اگر نقصی در این رساله ها باشد از نظر عدم وقوف به اقسام مختلف بیمه بوده است؛ یعنی اگر موضوع بیمه آنچنان که هست بیشتر تشریح می شد، رساله هایی هم که در این زمینه نوشته شده اندکی مشروحتر و مفصلتر می بود. ولی به هر حال این

مسئله ای است که بر خلاف بانک از نظر فقهی یک مشکل پیچیده نیست، بلکه مسأله بسیار ساده ای است.

اولین بحثی که در باب بیمه مطرح است این است که آیا بیمه داخل در یکی از عقود معهود در فقه هست یا نه؟ یعنی ما در فقه یک سلسله عقود و معاملات داریم.

آیا بیمه داخل در یکی از آنهاست یا نه؟ ممکن است شما بپرسید که حالا چه ضرورتی دارد که ما این بحث را بکنیم؟ ولی این بحث ضرورت دارد، زیرا هر یک از آن عقود احکام خاصی دارد و اگر بیمه الزاماً داخل در یکی از آنها باشد ناچار باید در همۀ خصوصیات، از احکام آن عقد پیروی بکند. ولی اگر داخل در هیچ یک از آن

______________________________
(1) [بخشی از مطالب این جلسه، تکرار بحثهای جلسۀ قبل است. علت این امر آن است که بحث بیمه در انجمن اسلامی پزشکان دو بار با فاصلۀ زمانی مطرح شده که بار اول به دلایلی ناتمام مانده و به همین جهت یک بار دیگر طرح شده است. از آنجا که مطالب تکراری این جلسه به بیانهای دیگر ایراد شده اند به طوری که به فهم بهتر مطلب کمک می کنند، از حذف آنها خودداری کردیم.]