کتابخانه بالقرآن

فقه و حقوق جلد20 صفحه 408

صفحه 408

ارزش اضافی

در صفحه 50 تحت عنوان «ارزش اضافی» می گوید:

ما تا اینجا در مطالعه و تجزیه و تحلیل قانون ارزش فقط سیستم اقتصاد ساده تجاری را در نظر گرفتیم «1»، یعنی سیستمی که در آن تولیدکنندگان کم مایه مالک وسائل تولید هستند و از فروش محصول کار خود زندگی می کنند. در چنین سیستمی مقصود از مبادله کالایی با کالای دیگر آن است که یکی از احتیاجات آنی مبادله کنندگان را برآورده سازد.

اینک به مطالعه قوانین اداره کننده اجتماع سرمایه داری می پردازیم:

اگر مبادلاتی را که در اجتماع کنونی صورت می گیرد به نظر دقت بنگریم

______________________________
(1) اینجا این پرسش پیش می آید که در قدیم نیز از نیروی کار استفاده می شد، یعنی نیروی کار خریدوفروش می شد. اجیر گرفتن و استخدام برای کارهای خانه و برای بنّایی و عملگی و بالاخره مزد دادن، خواه آنکه اجیر به حسب زمان و تمام وقت اجیر شده باشد و خواه برای کار معین، در قدیم هم وجود داشته است. پس هرچند سرمایه نبوده ولی خریدوفروش نیروی کار بوده است. جواب این است که در قدیم خرید نیروی کار از راه مزد، به منظور تجارت نبوده که مستلزم ارزش اضافی باشد و بدون ارزش اضافی عمل لغو باشد، بلکه به منظور استفاده مستقیم از محصول عمل کارگر بوده است و مزد به اندازه ارزش نیروی کار نیز خلاف هدف و مقصد نبوده است. پس با رژیم سرمایه داری جدید و تجارت جدید که در آینده گفته خواهد شد شرکت در اضافه ارزش است متفاوت است.