فقه و حقوق جلد20 صفحه 450

انفال

راجع به انفال و فلسفه آن قبلًا بحث کردیم؛ اما اینکه انفال چیست؟.

1. الارض التی لم یوجف علیها بخیل و لا رکاب سواء انجلی عنها اهلها او اسلموها للمسلمین طوعاً ..

2. الارض الموات، خواه آنکه در اراضی مفتوحه عنوه باشد یا غیر آن. اشکالی که هست در اراضی محیاه مفتوحه عنوه است اگر به حالت موات

درآید که آیا جزء انفال می شود و به ولیّ امر تعلق می گیرد یا به حالت اولیه باقی است و به عموم مسلمین تعلق دارد؟ در وسیله النجاه شقّ دوم را انتخاب می کند.

3. سیف «1» البحار و شطوط الانهار بل کلّ ارض لا ربّ لها و ان لم تکن مواتاً بل کانت قابله للانتفاع بها من غیر کلفهٍ کالجزیره التی تخرج فی دجله و الفرات و نحوهما ..

4. رءوس الجبال و ما یکون بها من النبات و الاشجار و الاحجار و نحوها و بطون الاودیه و الآجام و هی الاراضی الملتفّه بالقصب او المملوّه من سائر الاشجار ....

5. ما کان للملوک من قطایع و صفایا. (مقصود این است که مختصات پادشاهانی که مغلوب اسلام می شوند جزء انفال است. ولی همان طوری که در شرایع تصریح می کند مشروط به این است که معلوم الغصبیه و معلوم المالک نباشد.)