فقه و حقوق جلد21 صفحه 120

زمین پیدا شده سبب شده است که این اقیانوسهای بزرگی که در دنیا وجود دارد، بین ما و آمریکا فاصله شوند. نه دریاها به یک حالت باقی می مانند، نه خشکیها و نه منطقه ها. واقعاً تهران کنونی با تهران پنجاه سال پیش از لحاظ گرما و سرما یکنواخت نیست. سرمایی که سابقاً در تهران بود، حالا دیگر نیست وای بسا اینجا تبدیل به یک منطقۀ گرمسیر بشود، وای بسا یک منطقۀ گرمسیر تبدیل به یک منطقۀ سردسیر گردد.

همه چیز در این دنیا پیر می شود. این ذرات کوچکی که به نام اتم کشف کرده اند، هم تولد دارند، هم جوانی و هم پیری؛ یعنی ثابت شده است که اینها از خودشان تشعشعاتی دارند تا کم کم نابود بشوند، بعد دوباره اتمهایی در دنیا به وجود می آید.

هیچ جسمی در این دنیا ثابت و پایدار نیست. ممکن است مدتش با هم فرق کند ولی ابدیت ندارد. وَ مٰا جَعَلْنٰا لِبَشَرٍ مِنْ قَبْلِکَ الْخُلْدَ أَ فَإِنْ مِتَّ فَهُمُ الْخٰالِدُونَ «1». قرآن می گوید ما برای هیچ بشری قبل از تو ابدیت قرار ندادیم، هیچ بشری الی الابد زنده نیست، بالاخره می میرد: کُلُّ نَفْسٍ ذٰائِقَهُ الْمَوْتِ «2».

حالا [ممکن است] یک کسی بیشتر عمر کند یک کسی کمتر، بالاخره می میرد. در این آیه اگر نفس را به معنای ذات بگیریم، یعنی تمام اشیاء هم باید بمیرند.

ثبات روح انسان

ولی آیا این حرف درست است که همه چیز دائماً در تغییر است؟ نه. ممکن است چیزی در دنیا باشد که متغیر به آن معنایی که اجسام تغییر می کنند نباشد، ثابت بماند. یکی از آنها روح بشر است. بشر جسمش پیر می شود و رو به فنا می رود و تغییر می کند ولی روحش این طور نیست.

از نظر علمی ثابت شده است که بدن انسان مجموعه ای است از حیوانات ذره بینی کوچک به نام سلول. سلولها بر دو قسم اند: سلولهای عصبی و سلولهای غیر عصبی. اینکه سلولهای غیر عصبی نو و کهنه می شوند، قدیمیها قبول داشته اند و امروز هم ثابت است. در مورد سلولهای عصبی می گویند خود سلول نمی میرد ولی

______________________________
(1) انبیاء/ 34
(2) انبیاء/ 35