فقه و حقوق جلد21 صفحه 32

وقت است که کشاورزان را به تعجب وامی دارد، یعنی متخصصین فن کشاورزی وقتی نگاه می کنند تعجب می کنند. همین حالت است حالت استقلال و رشد و تعالی که چشم دشمن را کور می کند و دشمن به خشم در می آید. کفار وقتی اینها را می بینند به خشم در می آیند.

این مثل، مثل چیست؟ خودش فرموده است: آنان که با این پیغمبر هستند، در مقابل دشمن، قوی و محکم ولی نسبت به خودشان مهربان و نرم می باشند: أَشِدّٰاءُ عَلَی الْکُفّٰارِ رُحَمٰاءُ بَیْنَهُمْ تَرٰاهُمْ رُکَّعاً سُجَّداً در مقابل دشمن نیرومند و

با صلابت اند و نسبت به خودشان مهربان؛ اهل عبادت و پرستش می باشند، آنها را در رکوع و سجود می بینی.

این مطلب را توجه داشته باشید که عبادت و پرستش از اسلام جداشدنی نیست.

بعضی از افراد که با تعلیمات اجتماعی اسلام آشنا شده اند، این آشنایی سبب شده است که عبادات را تحقیر کنند. ولی خیر، اینها از یکدیگر تفکیک پذیر نیست، عملًا هم تفکیک پذیر نیست؛ یعنی این دستورات و عبادات خاصیت خودش را نمی دهد مگر اینکه تعلیمات اجتماعی به آن ضمیمه شده باشد، تعلیمات اجتماعی هم خاصیت خودش را نمی دهد مگر اینکه عبادتها به آن ضمیمه شده باشد.

یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللّٰهِ وَ رِضْوٰاناً از خدا زیاده می خواهند، به آنچه که دارند قانع نیستند. افزونتر می خواهند اما نه آن طور افزون خواهی که مادی مسلک ها و ماده پرست ها دارند که فقط دنبال پول و مادیات می باشند. اینها در عین افزون طلبی، رضای خدا را می خواهند. در راه حق و حقیقت، افزون طلب می باشند. سِیمٰاهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ مسلمانی در چهرۀ آنها پیداست، آثار عبادت در گونۀ آنها نمایان است. یعنی چه؟ مقصود این نیست که چون زیاد سجده کرده اند فقط پیشانیشان پینه بسته است. عبادت خاصیتش این است که در قیافۀ انسان اثر می گذارد. یک رابطۀ عظیمی میان روح و جسم انسان هست. افکار و عقاید و اخلاق و ملکات انسان در قیافۀ او اثر می گذارد. قیافۀ یک انسان نمازخوان با یک انسان تارک الصلاه یکی نیست.

این چه مثلی است که خدا برای مسلمانان صدر اول زده است؟ مثل رشد است، مثل تکامل است، مثل این است که رو به تکامل و پیشرفت می روند. اول مثل این هستند که به

صورت یک برگ نازک از زمین روییده می شوند. بعد به صورت یک