فقه و حقوق جلد21 صفحه 64

که این حرفها را زده است قرآن است. من یک وقت تمام قرآن را جستجو کردم دیدم هر پیغمبری که آمده است وقتی با ملتش مواجه شده است، ملتش به او گفته اند که تو می خواهی ما را بر خلاف سیرۀ پدرانمان دعوت بکنی، پدران ما این طور بودند و ما هم این طور خواهیم بود. پیغمبران می گفتند شما نباید به راه آنها بروید: أَ وَ لَوْ کٰانَ آبٰاؤُهُمْ لٰا یَعْقِلُونَ شَیْئاً وَ لٰا یَهْتَدُونَ «1» شما ببینید عقل چه حکم می کند.

یکی دیگر از چیزهایی که سبب لغزش عقل می شود اکابر معاصرین یعنی بزرگان عصر است که انسان تحت تأثیر آنان قرار می گیرد. قرآن کریم می فرماید وقتی عده ای

را به جهنم می برند می گویند: إِنّٰا أَطَعْنٰا سٰادَتَنٰا وَ کُبَرٰاءَنٰا فَأَضَلُّونَا السَّبِیلَا «2» بزرگان ما، ما را گمراه کردند. اکابر یعنی چه؟! خدا برای تو عقل قرار داده است و برایت پیغمبر فرستاده است.

غرضم این جهت است که راه اعتدال را از اینجا می شود به دست آورد. ائمۀ ما این راه را تأسیس کرده اند. اگر ما نتوانسته ایم درست پیروی کنیم از ناقابلی ماست، یا به سوی جهالت رفته ایم یا به سوی جمود. ولی آنها این راه را باز کردند.

خدایا ما را به حقایق قرآن بیشتر آشنا بگردان.

______________________________
(1) بقره/ 170
(2) احزاب/ 67