فقه و حقوق جلد21 صفحه 68

احساس کرده است که شکستش قطعی است برای اینکه جلو جنگ را بگیرد این کار

را کرده است. گفتند: نه، بالاخره هرچه باشد قرآن است. تو می گویی ما شمشیر به قرآن بزنیم؟! تو می گویی احترام قرآن را رعایت نکنیم؟! فرمود: ما به خاطر احترام به قرآن دستور جنگ می دهیم. البته قرآن احترام دارد، اما قرآن واقعی که وحی خداست در دل من است. صفحۀ کاغذ که خط قرآن روی آن نوشته شده است هم در درجۀ چندم احترام دارد و باید احترام داشته باشد اما نه در جایی که کار مهمتری هست. اینجا پای حقیقت قرآن در میان است و پای نوشتۀ کاغذ.

اما مگر این افراد جامد خشک مغز می توانستند این حرف را بفهمند؟! می گفتند بگو مالک برگردد. این قدر اصرار کردند که حضرت به مالک فرمود دست از جنگ بردارد. مالک پیغام داد: عن قریب است که کار تمام بشود، بگذار جنگ را ادامه بدهیم. اینها گفتند: مالک کافر شده است، اگر مالک برنگردد تو را می کشیم. چندین هزار مرد با شمشیرهای کشیده بالای سر علی ایستاده بودند که یا باید مالک برگردد یا تو را می کشیم. حالا ببینید جمود، بی فکری، خشک مغزی چه می کند! چه جور کار خودش را در آنجا کرد که حضرت به مالک پیغام داد: اگر می خواهی مرا زنده ببینی، برگرد.

جنگ متارکه شد. گفتند: کتاب اللّٰه باید بین ما حکومت کند. حضرت فرمود:

مطهری، شهید مرتضی، فقه و حقوق (مجموعه آثار)، 3 جلد، قم - ایران، اول، ه ق

فقه و حقوق (مجموعه آثار)؛ ج 21، ص: 89

کتاب اللّٰه مانعی ندارد. پیشنهاد شد که یک نفر از این طرف و یک نفر از آن طرف انتخاب بشود تا حَکَم باشند و هرچه آنها حکم کردند همان کار را

بکنند. معاویه عمرو بن العاص را حکم قرار داد. امیر المؤمنین فرمود: مرد میدان او عبد اللّٰه بن عباس است. همین خشکه مقدس ها گفتند: او قوم و خویش توست، باید یک نفر بی طرف باشد. روی خشکه مآبی این حرف را زدند. حضرت فرمود: مالک اشتر برود. آنها گفتند: نه، آن را هم قبول نداریم. خودشان آمدند یک آدم کودن احمقی که حتی تمایلات ضد علی داشت یعنی أبو موسی اشعری را انتخاب کردند. أبو موسی آمد و آن جریان مفتضح رسوا اتفاق افتاد.

اینجا بود که فهمیدند اشتباه کرده اند، ولی باز اشتباه خودشان را به طور دیگری توجیه کردند. نگفتند از اول ما اشتباه کردیم که دست از جنگ برداشتیم. نگفتند که ما اشتباه کردیم که أبو موسی را انتخاب کردیم. گفتند اشتباه ما در این بود که ما حکمیت را قبول کردیم و قبول حکمیت کفر است، داوری کردن انسان کفر است