فقه و حقوق جلد21 صفحه 88

حدیث آمده است: صِراطَ مَنْ انْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضوبِ عَلَیْهِمْ وَ غَیْرِ الضّالّینَ و باید این طور خواند. آنگاه کلمات قرآنهای خودشان را در حاشیۀ آنها عوض می کردند. چند سال پیش اینها مشغول شدند به چاپ کردن قرآن خودشان، آیت اللّٰه بروجردی متوجه شدند و فوراً جلو چاپش را گرفتند و بردند در دریا ریختند. وای به حال اینکه قرآنها چاپ می شد و به دست یهودیها و مسیحیها می رسید و می گفتند مسلمانها که می گویند قرآن ما تحریف نشده است، حالا خودشان یک قرآن دیگر در آورده اند که با قرآنی که دارند خیلی اختلاف دارد.

چند سال پیش طلبه ای بود در قم و در آن موقع چیزی که من در قیافۀ او نمی دیدم نجابت بود. می دیدم همه

از او دوری می کنند، و تا حدود مطوّل هم بیشتر نخواند و بعد رفت. یک وقت ما متوجه شدیم که در آبادۀ شیراز برای خودش «1» ...

اینجور ضربه ها اینها به پیکر دین زدند. گفتند قرآن اعتبار ندارد. البته نگفتند قرآن را نخوانید؛ گفتند قرآن را بخوانید، قرآن را ببوسید، اما قرآن را نفهمید. این یک ضربۀ بزرگی به عالم اسلام بالاخص به عالم تشیع زد به طوری که بعدها اساساً مفسرین شیعه رعبشان برداشت که قرآن را تفسیر کنند، از تفسیر کردن ترسیدند.

جریان اخباریگری، این تعصب افراطی احمقانه ای که راجع به اخبار پیدا کردند که صحیح و ضعیف را با هم یکی دانستند، یکی از آن جریانهای فکری خطرناکی است که در دنیای اسلام پیدا شد و اثرش هم جمود فکری است، همان چیزی که الآن ما به آن مبتلا هستیم. اینها به عالم تشیع سرایت می کند.

سخن آیت اللّٰه بروجردی

من این حرف را در موقعی که آیت اللّٰه بروجردی در بروجرد بودند و خدمتشان رسیده بودیم، از ایشان شنیدم و بعد هم از کس دیگری نشنیدم و خیلی تأسف خوردم که چرا سؤال نکردم. ایشان برای پیدایش این جریان فکری یک ریشۀ دیگری به صورت احتمال و حدس به دست می دادند، می گفتند من حدس می زنم که فکر اخباریگری در میان مشرق زمین ناشی از فکر مادیگری در مغرب زمین بوده است. چون مقارن با پیدایش اخباریگری، در مغرب زمین عده ای پیدا شدند که