تقیه وحفظ نیروها صفحه 28

-که در روایات اهل بیت علیه السلام و روایاتی که از طرق شیعه وارد شده باشد - نیست، بلکه ادله چهارگانه - قرآن، روایات متواتر، حکم عقل قطعی و وجدان آشکار، و اجماع قاطع - بر آن دلالت دارند.

حکم تکلیفی تقیه - عقل

1. دلیل عقل

تقیه روش همه گروه هایی است که در اقلیت اند و اکثریت بر آنها سیطره داشته و اجازه اظهار عقایدشان یا عمل بر طبق آن را به ایشان نمی دهند، و به همین جهت از دست مخالفین متعصب بر جان خود یا امور ارزشمندی که متعلق به آنهاست، در هراس اند. این افراد به طور فطری در مواردی که حفظ جان - یا آنچه متعلق به آن است - از اظهار حق مهم تر باشد، به تقیه پناه می برند؛ و در مواردی که اظهار حق مهم تر باشد، تقیه را ترک کرده و مرگ را به جان می خرند و ضررها را تحمل می کنند. و این موارد بر حسب موقعیت های مختلف و نوع ضرری که بر اثر کارهای مخالف تقیه متحمل می شوند، متفاوت است.

همه آنچه گفتیم، از این حکم عقل به دست می آید که اگر امر دایر شود بین اهم و مهم، اهم را مقدم می دارند. هم عقل حکم می کند و هم بنای عقلا بر این است که هنگام احساس خطر، اگر اظهار عقیده موجب شود که فرد با خطر مواجه شود و در این اظهار