تقیه وحفظ نیروها صفحه 62

واجب است، همچنین است پناه گرفتن به وسیله تقیه در موارد آن.و اگر چنین دلالتی را نپذیرند و به آن اشکال وارد کنند، در اینکه این روایات بر جواز به معنی الأعم(1) دلالت دارد، هیچ اشکالی

واردنیست.

نکته مهمی که در این احادیث وجود دارد، این است که فلسفه عقلی تقیه در آن بیان شده است. استدلال عقلی که قبلا به آن اشاره کردیم، از همین جا سرچشمه می گیرد و آن اینکه چرا ما در میدان جنگ از سپر و زره استفاده می کنیم و چرا شجاعت به خرج نداده، خود را در مقابل تیر دشمن قرار نمی دهیم؟ چرا درجبهه جنگ از خاکریز یا از نفربرهایی که دیواره آهنی محکمی دارد، استفاده می کنیم؟ چرا رنگ لباس سربازان خاکی و قابل استتاراست؟

علت همه اینها به تقیه عقلایی برمی گردد؛ زیرا انسان نباید بی جهت جان خود را در معرض خطر قرار دهد. به همین دلیل، در