- مقدمه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی 1
- اشاره 4
- تقیه و موارد وجوب و حرمت آن 4
- معنی لغوی تقیه 9
- مقام اوّل: معنی تقیه، اقسام و اهداف آن 9
- معنی اصطلاحی تقیه 10
- اقسام تقیه و اهداف آن 12
- علت تأکید شدید بر تقیه در موارد خاص 13
- اشاره 13
- امر اوّل: طغیان دستگاه ظالم بنی امیه نسبت به شیعیان 14
- امر دوم: احساس وظیفه شیعیان در مقابله با ظلم 18
- امر سوم: دشواری معاشرت با مخالفین 20
- اشاره 27
- ادله جواز تقیه 27
- مقام دوم: حکم تکلیفی تقیه 27
- اشاره 27
- 1. دلیل عقل 28
- 2. دلالت اجماع 31
- 3. آیات دلالت کننده بر جواز تقیه 41
- آیه اول 41
- آیه دوم 46
- آیه سوم 50
- آیه چهارم 53
- روایات گروه اوّل 59
- 4. تقیه در روایات اسلامی 59
- اشاره 59
- روایات گروه دوم 63
- روایات گروه سوم 65
- روایات گروه چهارم 71
- روایات گروه پنجم 77
- موارد وجوب تقیه 83
- موارد استحباب تقیه 84
- اشاره 87
- موارد حرمت تقیه 87
- 1. تقیه در مورد فساد دین 88
- 2. تقیه در مورد ریختن خون دیگران 95
- 3. تقیه در شرب خمر و امثال آن 97
- 4. تقیه در غیر حال ضرورت 104
- اولویت اظهار کفر یا ترک تقیه 106
- جواز اظهار کفر 107
- تفاوت بین «سب» و «برائت» در مقام تقیه 118
- کدامیک اولویت دارد 122
- عمل اصحاب خاص ائمه علیه السلام 123
- راه جمع بین احادیث این باب 129
- صحت و فساد اعمال تقیه ای 134
- مقام سوم: حکم وضعی تقیه 134
- آیا عموم یا اطلاقی که دلالت بر اِجزا کند، وجود دارد؟ 140
- روایات دلالت کننده بر اِجزا 143
- حکم نماز با اهل تسنن از باب تحبیب و حفظ وحدت 150
- روایات دلالت کننده بر صحت 151
- روایات دلالت کننده بر بطلان، راه جمع بین روایات 158
- اشاره 164
- تنبیه اوّل: آیا در تقیه عدم مندوحه معتبر است؟ 164
- تنبیهات 164
- تنبیه دوم: حکم مخالفت با تقیه در موارد وجوب آن 180
- تنبیه سوم: باقی ماندن اثر عمل بعد از زایل شدن شرایط تقیه 189
- تنبیه چهارم: آیا تقیه در موضوعات هم جاری می شود؟ 192
- تنبیه پنجم: ملاک، ترس شخصی است یا نوعی؟ 205
- تنبیه ششم: در موارد وجوب تقیه، تقیه واجب نفسی است یا غیری؟ 212
- تنبیه هفتم: آیا تقیه فقط در برابر کفار است؟ 215
- تنبیه هشتم: آیا تقیه به مخالف در مذهب اختصاص دارد؟ 222
- تنبیه نهم: آیا قسم چهارمی برای تقیه وجود دارد؟ 225
- تنبیه دهم: ذکر نام حضرت مهدی علیه السلام در عصر ما 231
- فهرست منابع 252
نمی توانند با تو نیرنگ کنند، و تقیه دژ استواری است که بین تو ودشمنان خداسدی می شودکه توان نفوذدرآن رانخواهندداشت.(1)
همانگونه که اشاره کردیم ذو القرنین به مردم گفته بود که من بین شما و بین آن قوم سدی قرار می دهم. وقتی که چنین کرد، یأجوج و مأجوج نتوانستند از آن سد بالا بروند. امام علیه السلام تقیه را به کار او تشبیه کرده و فرموده است: تقیه همانند قلعه ای محکم است که در جنگ از آن استفاده می کنند و به وسیله آن خود را از آسیب دشمن ایمن نگه می دارند.
28. مفضل، می گوید: از امام صادق علیه السلام درباره قول خداوند (فَإِذا جاءَ وَعْدُ رَبِّی جَعَلَهُ دَکَّاءَ)(2) سؤال کردم، آن حضرت فرمودند: هنگامی
که پرده غیبت کنار زده شود، تقیه برداشته می شود و او از دشمنان خدا انتقام می گیرد.(3)
1- . وسایل الشیعه(اسلامیه)، ج 11، ص 467، ح 33، باب 24 از ابواب امر به معروف ونهی ازمنکر؛وسائل الشیعه (بیروت)، ج 16، ص 213، ح :21389 «وَ عَنِ الْمُفَضَّلِ قَالَ: سَأَلْتُالصادق علیه السلام عَنْ قَوْلِهِ (أَجْعَلْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ رَدْماً)، قَالَ: التَّقِیَّهُ. (فَمَا اسْطاعُوا أَنْیَظْهَرُوهُ وَ مَا اسْتَطاعُوا لَهُ نَقْباً)، قَالَ: إِذَا عَمِلْتَ بِالتَّقِیَّهِ، لَمْ یَقْدِرُوا لَکَ عَلَی حِیلَهٍ؛ وَ هُوَالْحِصْنُ الْحَصِینُ؛ وَ صَارَ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ أَعْدَاءِ اللَّهِ سَدّاً لاَ یَسْتَطِیعُونَ لَهُ نَقْباً».
2- . سوره کهف (18)، آیه 98.
3- . وسایل الشیعه(اسلامیه)، ج 11، ص 467، ح 33، باب 24 از ابواب امر به معروفونهی از منکر؛وسائل الشیعه (بیروت)، ج 16، ص 213، ح :21390 «قَالَ: وَ سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِهِ (فَإِذا جاءَوَعْدُ رَبِّی جَعَلَهُ دَکّاءَ) قَالَ: رَفَعَ التَّقِیَّهَ عِنْدَ الْکَشْفِ، فَانْتَقَمَ مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ».