- مقدمه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی 1
- تقیه و موارد وجوب و حرمت آن 4
- اشاره 4
- مقام اوّل: معنی تقیه، اقسام و اهداف آن 9
- معنی لغوی تقیه 9
- معنی اصطلاحی تقیه 10
- اقسام تقیه و اهداف آن 12
- علت تأکید شدید بر تقیه در موارد خاص 13
- اشاره 13
- امر اوّل: طغیان دستگاه ظالم بنی امیه نسبت به شیعیان 14
- امر دوم: احساس وظیفه شیعیان در مقابله با ظلم 18
- امر سوم: دشواری معاشرت با مخالفین 20
- مقام دوم: حکم تکلیفی تقیه 27
- ادله جواز تقیه 27
- اشاره 27
- اشاره 27
- 1. دلیل عقل 28
- 2. دلالت اجماع 31
- آیه اول 41
- 3. آیات دلالت کننده بر جواز تقیه 41
- آیه دوم 46
- آیه سوم 50
- آیه چهارم 53
- 4. تقیه در روایات اسلامی 59
- اشاره 59
- روایات گروه اوّل 59
- روایات گروه دوم 63
- روایات گروه سوم 65
- روایات گروه چهارم 71
- روایات گروه پنجم 77
- موارد وجوب تقیه 83
- موارد استحباب تقیه 84
- موارد حرمت تقیه 87
- اشاره 87
- 1. تقیه در مورد فساد دین 88
- 2. تقیه در مورد ریختن خون دیگران 95
- 3. تقیه در شرب خمر و امثال آن 97
- 4. تقیه در غیر حال ضرورت 104
- اولویت اظهار کفر یا ترک تقیه 106
- جواز اظهار کفر 107
- تفاوت بین «سب» و «برائت» در مقام تقیه 118
- کدامیک اولویت دارد 122
- عمل اصحاب خاص ائمه علیه السلام 123
- راه جمع بین احادیث این باب 129
- مقام سوم: حکم وضعی تقیه 134
- صحت و فساد اعمال تقیه ای 134
- آیا عموم یا اطلاقی که دلالت بر اِجزا کند، وجود دارد؟ 140
- روایات دلالت کننده بر اِجزا 143
- حکم نماز با اهل تسنن از باب تحبیب و حفظ وحدت 150
- روایات دلالت کننده بر صحت 151
- روایات دلالت کننده بر بطلان، راه جمع بین روایات 158
- اشاره 164
- تنبیه اوّل: آیا در تقیه عدم مندوحه معتبر است؟ 164
- تنبیهات 164
- تنبیه دوم: حکم مخالفت با تقیه در موارد وجوب آن 180
- تنبیه سوم: باقی ماندن اثر عمل بعد از زایل شدن شرایط تقیه 189
- تنبیه چهارم: آیا تقیه در موضوعات هم جاری می شود؟ 192
- تنبیه پنجم: ملاک، ترس شخصی است یا نوعی؟ 205
- تنبیه ششم: در موارد وجوب تقیه، تقیه واجب نفسی است یا غیری؟ 212
- تنبیه هفتم: آیا تقیه فقط در برابر کفار است؟ 215
- تنبیه هشتم: آیا تقیه به مخالف در مذهب اختصاص دارد؟ 222
- تنبیه نهم: آیا قسم چهارمی برای تقیه وجود دارد؟ 225
- تنبیه دهم: ذکر نام حضرت مهدی علیه السلام در عصر ما 231
- فهرست منابع 252
3. تقیه در شرب خمر و امثال آن
درروایات مختلفی برحرمت تقیه درامورمهمی مانندشرب خمر ونبیذ،مسح برکفش،ومتعه حج حکم شده است که در اینجا برخی از این روایات را می آوریم و سپس وجه حرمت آن را بیان می کنیم :
1. در «کافی»(1) از ابی عمر اعجمی، از امام صادق علیه السلام روایت کرده
است که فرمودند:... در همه چیز تقیه وجود دارد، مگر در نبیذ ومسح بر کفش.(2)
2. در «کافی»،(3) از زراره روایت کرده که گفت: به امام عرض
کردم: آیا در مسح بر کفش تقیه وجود دارد؟ فرمود: سه چیز است که در آن از هیچ کس تقیه نمی کنم: نوشیدن مسکر، مسح بر کفش، ومتعه حج. زراره گفت: ولی نفرمود که بر شما واجب است در این موارد از هیچ کس تقیه نکنید.(4)
1- . الکافی (اسلامیه)، ج2، ص 217؛ (دار الحدیث)، ج3، ص 549.
2- . وسایل الشیعه(اسلامیه)، ج 11، ص 468، ح 3، باب 25 از ابواب امر به معروف ونهی ازمنکر؛وسائل الشیعه (بیروت)، ج 16، ص 215، ح :21394 «وَ عَنْهُ، عَنْ أَبِیهِ، عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ،عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ، عَنْ أَبِی عُمَرَ الاَْعْجَمِیِّ، عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فِی حَدِیثٍ أَنَّهُ قَالَ: لاَدِینَ لِمَنْ لاَ تَقِیَّهَ لَهُ؛ وَ التَّقِیَّهُ فِی کُلِّ شَیْءٍ، إِلاَّ فِی النَّبِیذِ وَ الْمَسْحِ عَلَی الْخُفَّیْنِ».
3- . الکافی (اسلامیه)، ج3، ص 32؛ (دار الحدیث)، ج5، ص 101.
4- . وسایل الشیعه(اسلامیه)، ج 11، ص 469، ح 5، باب 25 از ابواب امر به معروف ونهی ازمنکر؛وسائل الشیعه (بیروت)، ج 16، ص 215، ح :21396 «وَ عَنْ عَلِیٍّ، عَنْ أَبِیهِ، عَنْ حَمَّادٍ، عَنْحَرِیزٍ، عَنْ زُرَارَهَ قَالَ: قُلْتُ لَهُ فِی مَسْحِ الْخُفَّیْنِ تَقِیَّهٌ؟ فَقَالَ: ثَلاثَهٌ لاَ أَتَّقِی فِیهِنَّ أَحَداً :شُرْبُ الْمُسْکِرِ، وَ مَسْحُ الْخُفَّیْنِ، وَ مُتْعَهُ الْحَجِّ؛ قَالَ زُرَارَهُ: وَ لَمْ یَقُلْ الْوَاجِبُ عَلَیْکُمْ أَنْ لاَتَتَّقُوا فِیهِنَّ أَحَداً».