- دیباچه 1
- پیشگفتار 3
- حجیت عقل 5
- اشاره 5
- اشاره 6
- اختلاف در دلیلیت عقل 8
- 1. موارد ملازمات 9
- موارد حجیت عقل 9
- اشاره 9
- 2. موارد تنقیح مناط 10
- 3. موارد حسن و قبح 11
- اشاره 12
- حدود عقل در مجال عقاید 12
- ج) قبح عقاب بلابیان 13
- ب) قبح تکلیف مالایطاق 13
- الف) وجوب شناخت خداوند سبحان 13
- د) قبح عذاب طفل در آخرت 14
- حسن و قبح عقلی از دیدگاه قرآن کریم 14
- ثمرات حسن و قبح عقلی 15
- عقل نظری و عقل عملی 17
- تبیین قاعده حسن و قبح عقلی 18
- اشاره 18
- ب) عناوین ثانویه 19
- ادله قائلین به حسن و قبح عقلی 19
- تقریر دلیل 19
- الف) عناوین اولیه 19
- پاسخ 20
- ادله منکرین حسن و قبح عقلی 20
- اشاره 20
- اشاره 20
- اشاره 20
- پاسخ 20
- دلیل دوم 20
- دلیل اول 20
- اشاره 20
- دلیل سوم 20
- پاسخ 21
- پاسخ 22
- دلیل چهارم 22
- اشاره 22
- دلیل پنجم 22
- اشاره 22
- اشاره 23
- اشاره 23
- دلیل ششم 23
- پاسخ 23
- پاسخ 24
- پاسخ 24
- دلیل هفتم 24
- اشاره 24
- میزان استفاده از عقل نزد سلفیها 25
- اشاره 25
- 1. عدم استقلال عقل در فهم حقایق 26
- اشاره 26
- اشاره 26
- 2. تقدیم روایت صحیح بر عقل 27
- نقد 27
- پاسخ 28
- 3. وهابیان و تقدیم نقل صحابه بر عقل 28
- اشاره 28
- چرخشی در مواضع ابن تیمیه درباره عقل 29
- اشاره 31
- ادله وهابیان در تقدیم نقل بر عقل 31
- دلیل اوّل 32
- اشاره 32
- پاسخ 32
- اشاره 32
- اشاره 34
- دلیل سوم 34
- اشاره 34
- پاسخ 34
- اشاره 34
- دلیل دوم 34
- پاسخ 34
- دلیل چهارم 34
- پاسخ 35
- دلیل پنجم 35
- دلیل ششم 35
- اشاره 35
- اشاره 35
- پاسخ 35
- پاسخ 37
- دلیل هفتم 38
- اشاره 38
- پاسخ 39
- دلیل هشتم 39
- اشاره 39
- پاسخ 40
- تفکیک بین اصول و فروع 40
- اتفاق بر عدم کفایت عقل 42
- محدودیتهای ادراکی عقل 42
- ابوحنیفه، مخاطب اعتراضات سلفیها 43
- مسیحیت و بیاعتنایی به عقل در باب عقاید 44
- اشاره 46
- وهابیان و انحصار استدلال به ادله قرآنی و روایی 46
- اشاره 47
- قرآن و دعوت به تعقل 54
- 2. تعجب از عدم تعقل 55
- اشاره 55
- اسلوبهای قرآن در دعوت به تعقل 55
- 1. دعوت به تعقل در آیات الهی 55
- 4. مذمّت به جهت عدم تعقل 55
- 3. مدح اهل تعقل 55
- اشاره 56
- 2. تعقل در مخلوقات اطراف انسان 57
- 3. تعقل در نفس خود 57
- 1. تعقل در آسمانها و زمین 57
- اشاره 58
- 1. آشنایی با قدرت خدا در آفاق و انفس 58
- اهداف قرآن از دعوت به تعقل 58
- 2. آشنایی با اسرار حکمت الهی 58
- 3. آشنایی با حکمت تشریع 59
- 4. آشنایی با فلسفه تاریخ و عبرت از آن 60
- 1. احادیث اهل بیت: 61
- اشاره 61
- روایات در مدح عقل 61
- 2. احادیث اهل سنت 66
- وهابیان و خلط بین خبر و سنت 68
- لزوم دور در تخطئه مطلق عقل 69
- استفاده قرآن از استعارات و کنایات 69
- اشاره 71
- وهابیان و اعتماد به خبر واحد در عقاید 71
- اشاره 72
- بررسی ادله وهابیان 72
- دلیل اول 72
- اشاره 72
- اشاره 73
- پاسخ 73
- دلیل دوم 73
- پاسخ 73
- دلیل سوم 74
- اشاره 74
- اشاره 75
- دلیل چهارم 75
- پاسخ 75
- پاسخ 76
- دلیل پنجم 77
- اشاره 77
- پاسخ 78
- عدم جواز اعتماد به روایات ضعیف در عقاید 82
- کتابنامه 83
الف) ملازمه بین دو وجوب، مانند ملازمه بین وجوب نماز و وجوب مقدمه آن که وضو باشد.
ب) ملازمه بین دو حرمت، مانند حرمت شراب و حرمت مقدمه آن که درست کردن باشد.
ج) ملازمه بین وجوب شیء و حرمت ضدّ آن، مانند وجوب ازاله، نجاست از مسجد و حرمت نماز با وسعت وقت هنگام تزاحم.
د) ملازمه بین امتثال مأمور به و اجزاء و مجزی بودن آن.
ه) ملازمه بین نهی از عبادت مثل نماز و فساد آن.
و) ملازمه بین نهی از معامله مثل معامله هنگام نماز جمعه و فساد آن.
ح) ملازمه بین وجود جزا با وجود شرط مثال اگر زید نزد تو آمد او را اکرام کن.
از این موارد به باب ملازمات غیر مستقل عقلی تعبیر میشود؛ زیرا یکی از مقدمات آن شرعی و غیر عقلی است همانگونه که از مورد اول به باب ملازمات مستقلات عقلی تعبیر میشود.
2. موارد تنقیح مناط
هرگاه موضوع در لسان دلیل مقرون به اوصاف و خصوصیاتی باشد که عقل قطعی آنها را دخیل در حکم نداند میتوان آن خصوصیات را الغا کرده و حکم را تعمیم داد. از باب نمونه اینکه شخصی اعرابی به رسول خدا (ص) عرض کرد: