عقل از منظر وهابیان صفحه 16

2. وجوب تنزیه افعال خداوند سبحان از عبث و بیهودگی و اتصاف آنها به اغراض.

3. لزوم تکلیف بندگان؛ به جهت تنزیه افعال خداوند از عبث و بیهودگی.

4. لزوم بعثت انبیاء به جهت رساندن مردم به هدایت و کمال.

5. لزوم نظر و تأمّل در برهان مدعی نبوّت به جهت وجوب دفع ضرر محتمل.

6. ثبات اخلاق و دوام آن در تمام ملت‌ها و اقوام؛ به جهت موافقت آن با فطرت ثابت در تمام انسان‌ها؛ مثل اکرام نیکوکار.

7. قبح تکلیف بدون بیان.

8. قبح تکلیف بما لا یطاق.

9. لزوم لطف بر خداوند.

10. هدفمند بودن افعال الهی.

11. حکم عقل به عدالت خداوند متعال.

ولی در عین حال تذکّر به دو نکته ضروری به نظر می‌رسد؛

الف) مقصود از حکم عقل به حسن و قبح برخی از اشیاء به معنای تکلیف بر خداوند به وجوب و لزوم نیست؛ زیرا او فوق هر مکلّفی است، ولی تعبیر به وجوب و لزوم برخی امور بر خداوند به معنای وجوب استکشافی است نه وجوب مولوی، یعنی عقل انسان به طور قطع برخی از امور را کشف می‌کند که خداوند چون حکیم است خلاف حکمت نمی‌کند یعنی انجام امور موافق حکمت را بر خود واجب نموده است، نه اینکه از طریق مولویت چیزی را بر خداوند واجب کند.