- دیباچه 1
- پیشگفتار 3
- حجیت عقل 5
- اشاره 5
- اشاره 6
- اختلاف در دلیلیت عقل 8
- موارد حجیت عقل 9
- اشاره 9
- 1. موارد ملازمات 9
- 2. موارد تنقیح مناط 10
- 3. موارد حسن و قبح 11
- اشاره 12
- حدود عقل در مجال عقاید 12
- الف) وجوب شناخت خداوند سبحان 13
- ب) قبح تکلیف مالایطاق 13
- ج) قبح عقاب بلابیان 13
- حسن و قبح عقلی از دیدگاه قرآن کریم 14
- د) قبح عذاب طفل در آخرت 14
- ثمرات حسن و قبح عقلی 15
- عقل نظری و عقل عملی 17
- تبیین قاعده حسن و قبح عقلی 18
- اشاره 18
- ب) عناوین ثانویه 19
- ادله قائلین به حسن و قبح عقلی 19
- تقریر دلیل 19
- الف) عناوین اولیه 19
- پاسخ 20
- اشاره 20
- دلیل سوم 20
- ادله منکرین حسن و قبح عقلی 20
- اشاره 20
- دلیل دوم 20
- اشاره 20
- دلیل اول 20
- پاسخ 20
- اشاره 20
- پاسخ 21
- پاسخ 22
- دلیل چهارم 22
- اشاره 22
- اشاره 22
- دلیل پنجم 22
- اشاره 23
- اشاره 23
- دلیل ششم 23
- پاسخ 23
- پاسخ 24
- پاسخ 24
- دلیل هفتم 24
- اشاره 24
- میزان استفاده از عقل نزد سلفیها 25
- اشاره 25
- اشاره 26
- 1. عدم استقلال عقل در فهم حقایق 26
- اشاره 26
- 2. تقدیم روایت صحیح بر عقل 27
- نقد 27
- پاسخ 28
- 3. وهابیان و تقدیم نقل صحابه بر عقل 28
- اشاره 28
- چرخشی در مواضع ابن تیمیه درباره عقل 29
- ادله وهابیان در تقدیم نقل بر عقل 31
- اشاره 31
- دلیل اوّل 32
- اشاره 32
- پاسخ 32
- اشاره 32
- اشاره 34
- دلیل سوم 34
- اشاره 34
- پاسخ 34
- دلیل چهارم 34
- پاسخ 34
- اشاره 34
- دلیل دوم 34
- اشاره 35
- پاسخ 35
- دلیل پنجم 35
- دلیل ششم 35
- پاسخ 35
- اشاره 35
- پاسخ 37
- دلیل هفتم 38
- اشاره 38
- پاسخ 39
- اشاره 39
- دلیل هشتم 39
- پاسخ 40
- تفکیک بین اصول و فروع 40
- اتفاق بر عدم کفایت عقل 42
- محدودیتهای ادراکی عقل 42
- ابوحنیفه، مخاطب اعتراضات سلفیها 43
- مسیحیت و بیاعتنایی به عقل در باب عقاید 44
- وهابیان و انحصار استدلال به ادله قرآنی و روایی 46
- اشاره 46
- اشاره 47
- قرآن و دعوت به تعقل 54
- اشاره 55
- اسلوبهای قرآن در دعوت به تعقل 55
- 2. تعجب از عدم تعقل 55
- 1. دعوت به تعقل در آیات الهی 55
- 4. مذمّت به جهت عدم تعقل 55
- 3. مدح اهل تعقل 55
- اشاره 56
- 2. تعقل در مخلوقات اطراف انسان 57
- 1. تعقل در آسمانها و زمین 57
- 3. تعقل در نفس خود 57
- اشاره 58
- اهداف قرآن از دعوت به تعقل 58
- 2. آشنایی با اسرار حکمت الهی 58
- 1. آشنایی با قدرت خدا در آفاق و انفس 58
- 3. آشنایی با حکمت تشریع 59
- 4. آشنایی با فلسفه تاریخ و عبرت از آن 60
- اشاره 61
- روایات در مدح عقل 61
- 1. احادیث اهل بیت: 61
- 2. احادیث اهل سنت 66
- وهابیان و خلط بین خبر و سنت 68
- لزوم دور در تخطئه مطلق عقل 69
- استفاده قرآن از استعارات و کنایات 69
- اشاره 71
- وهابیان و اعتماد به خبر واحد در عقاید 71
- اشاره 72
- دلیل اول 72
- اشاره 72
- بررسی ادله وهابیان 72
- اشاره 73
- پاسخ 73
- دلیل دوم 73
- پاسخ 73
- دلیل سوم 74
- اشاره 74
- دلیل چهارم 75
- اشاره 75
- پاسخ 75
- پاسخ 76
- دلیل پنجم 77
- اشاره 77
- پاسخ 78
- عدم جواز اعتماد به روایات ضعیف در عقاید 82
- کتابنامه 83
لم یعرفه السلف الصالح رضوان الله تعالی علیهم و لم ینقل عن احد منهم ... (1)
این سخن گفتاری بدعتآمیز و امری حادث است که برای آن در شریعت اسلامی روشن جایگاهی نیست، و از هدایتهای قرآن و توجیهات سنت نبوی به دور است، و سلف صالح- خشنودی خدای متعال بر آنان باد- به آن معرفت نداشتهاند، و از هیچ یک از آنها چنین امری نرسیده است ...
پاسخ
اولًا: همانگونه که ذکر کردیم از آیات و روایات استفاده میشود که در اعتقادات، یقین و اطمینان لازم است.
ثانیاً: از آنجا که تمام راویان حدیث عدالت نداشته و از سهو و اشتباه مصون نبودهاند، لذا بدون شواهد و قرائن قطعی نمیتوان به مفاد روایات آنها اطمینان حاصل کرد.
ثالثاً: قرآن و سنت نبوی متّفقاً دعوت به تعقل و تدبر در مسائل عقیدتی و خداشناسی کردهاند تا از این راه مردم به ایمان برسند.
دلیل دوم
اشاره
او نیز میگوید:
انّ هذا القول یتضمّن عقیدة تستلزم ردّ
1- وجوب الأخذ بحدیث الآحاد، ص 7.
مئات الأحادیث الصحیحة الثابتة عن النبی (ص)، لمجرّد کونها فی العقیدة ... (1)
این سخن متضمّن عقیدهای است که مستلزم ردّ صدها حدیث صحیحی است که از پیامبر (ص) ثابت شده، به مجرّد آنکه درباره مسایل اعتقادی است ...