- سخن مترجم 1
- اشاره 17
- 1/1 حقیقت خرد 19
- 2/1 آفرینش خرد و نادانی 21
- چشم اندازی بر آفرینش عقل و جهل 23
- 5/1 فزونی و کاستی خرد در دوران زندگی 33
- 1/2 ارمغان خدایی 39
- 2/2 بهترین بخشش 41
- 3/2 بنیاد انسان 43
- 4/2 ارزش انسان 45
- 5/2 نخستین پایۀ اسلام 47
- 6/2 دوست انسان 47
- 8/2 پشتیبان مؤمن 49
- 7/2 دوست و راهنمای مؤمن 49
- 9/2 زیباترین آرایه 51
- 10/2 بزرگترین بی نیازی 53
- 11/2 نیاز دانش به خرد 55
- 1/3 اهتمام بر خردورزی 61
- 3/3 حجّیت خرد 79
- 4/3 نقش خرد در حسابرسی اعمال 81
- 5/3 نقش عقل در پاداش اعمال 83
- الف:وحی 89
- 1/4 آنچه خرد را نیرومند می سازد 89
- ب:دانش 91
- ج:ادب 93
- ه:گردش در زمین 95
- د:تجربه 95
- ز:تقوا 97
- و:رایزنی 97
- ح:جهاد با نفس 97
- ط:یاد خدا 99
- ی:زهد در دنیا 99
- ک:پیروی از حق 99
- م:ترحّم بر نادانان 101
- ل:همنشینی حکیمان 101
- ن:کمک خواستن از خداوند 101
- الف:روغن (چرب کردن پوست) 103
- ب:کدو 103
- ج:گلابی 103
- د:کرفس 103
- ح:سداب 105
- ز:سرکه 105
- و:شیر 105
- ل:حَجامت کردن 107
- ن:تُرنج 107
- م:خُرفه 107
- ی:انار با لایۀ نازک آن 107
- ک:آب 107
- 1/5 لشکریان خرد و نادانی 111
- 2/5 نشانه های خرد 117
- الف:دانش و حکمت 117
- ب:شناخت خدا 121
- ج:دین 125
- ه:مکارم اخلاق 127
- د:کمال دین 127
- ط:بهره وری از عمر 143
- ی:گفتار درست 143
- م:گمانه زنی درست 145
- ک:تجربه اندوزی 145
- ل:تدبیر نیکو 145
- س:ترک بیهودگی ها 147
- ن:بی رغبتی به دنیا 147
- ف:رستگاری 151
- ر:خوبی دنیا و آخرت 155
- 3/5 آنچه خرد با آن آزموده شود 157
- الف:عمل 157
- ب:سخن 157
- ج:سکوت 159
- ه:پیام رسان 161
- د:رأی و نظر 161
- و:نوشتن 161
- ز:تصدیق و انکار 163
- 4/5 بنیادهای سنجش خرد 163
- ح:دوست 163
- 5/5 ویژگی های خردمندان 167
- 6/5 ویژگی های خردمندان 183
- 7/5 ویژگی های خردمندان 185
- 8/5 نشانه های کمال عقل 189
- 9/5 خردمندترین انسان 193
- 1/6 هوای نفس 199
- 2/6 گناه 203
- 4/6 آرزو 207
- 5/6 نخوت 207
- 7/6 خشم 209
- 8/6 آز 209
- 9/6 خودپسندی 211
- 11/6 دنیا دوستی 213
- 13/6 مست کننده های پنجگانه 215
- 12/6 باده نوشی 215
- 14/6 خوشگذرانی زیاد 217
- 15/6 تنبلی 217
- 17/6 همنشینی نادان 219
- 16/6 زیاده طلبی 219
- 18/6 مرزشکنی 219
- 19/6 جدال با ابله 221
- 21/6 زیاده روی در خوردن گوشت گاو و حیوانات وحشی 221
- 20/6 نشنیدن سخن خردمند 221
- 1/7 واجبات خردمند 223
- 2/7 آنچه بر خردمند حرام است 225
- 4/7 آنچه سزاوار خردمند نیست 237
- اشاره 242
- اشاره 244
- پژوهشی در معانی جهل 247
- 1/2 سرزنش نادانی 254
- الف:بزرگ ترین مصیبت 254
- اشاره 254
- د:زیانبارترین دشمنان 256
- ج:بدترین تنگدستی 256
- ب:ناگوارترین بیماری 256
- 2/2سرزنش نادان 258
- 3/2 گوناگون 262
- الف:کفر 272
- 1/4 آثار نادانی 272
- ب:بدی ها 274
- د:مرگ جان 276
- و:اختلاف و جدایی 278
- ح:خواری 280
- ز:لغزش 280
- ی:بدی دنیا و آخرت 282
- ط:افراط و تفریط 282
- ک:گوناگون 282
- الف:خودرأیی 296
- ج:نادانی به عیبهای خویش 296
- ب:از خود راضی بودن 296
- د:نادانی به حدّ خویش 296
- ز:انجام گناهان 298
- و:زشت دانستن آنچه خود،مانندش را انجام می دهد 298
- ح:اظهار هر آنچه می داند 298
- ه:تنافی دانش و عمل 298
- ک:خندۀ بدون شگفتی 300
- 4/4 نادان ترین مردم 300
- ی:فریفتگی به خداوند 300
- ط:انکار هر آنچه می شنود 300
- 1/5 آنچه بر نادان واجب است 304
- الف:آموزش 304
- ج:تقوا 308
- د:توقّف به هنگام شبهه 308
- ب:توبه و بازگشت 308
- ه:اعتراف به نادانی 312
- و:عذرخواهی از نادانی 312
- ح:طلب آمرزش از نادانی 314
- الف:سخن ندانسته 316
- 2/5 آنچه بر نادان حرام است 316
- ب:انکار آنچه نمی داند 318
- 3/5 نادانیِ پسندیده 320
- 4/5 آنچه در رفتار با نادان شایسته است 326
- الف:سلام گفتن به هنگام گفتگو 326
- ب:سکوت هنگام نزاع و درگیری 328
- ج:بردباری 330
- د:تعلیم 332
- و:نافرمانی 332
- ه:عدم اطمینان 332
- 1/6 معنای جاهلیت 338
- اشاره 338
- ب:فرزند قرار دادن برای خداوند 356
- الف:عبادت غیر خدا 356
- ج:جن را شریک خداوند قرار دادن 358
- ه:برخی چارپایان را حرام کردن 358
- ح:انکار رستاخیز 368
- پژوهشی در عقاید جاهلیت 368
- الف:زنده به گور کردن دختران 376
- 4/6 کارهای جاهلی 376
- ب:فرزند کُشی 378
- ج:زشتی ها 380
- ه:شراب و قمار،بتها و تیرهای قرعه 382
- ز:فال بد زدن 384
- و:خون آلود کردن کودک 384
- ط:قربانی برای جنّ 386
- ک:نوحه گری 386
- ح:به جن پناه بردن 386
- ی:مُهره بستن 386
- 5/6 اسلام،نابود کنندۀ سنّتهای جاهلی 388
- ل:سوگند به غیر خدا 388
- 1/7 بازگشت به عقب 404
- 2/7 اسباب بازگشت به جاهلیت 406
- الف:نشناختن امام 406
- ب:باده نوشی 408
- اشاره 409
- پژوهشی در اسباب بازگشت به جاهلیت 409
- هشدار قرآن 410
- عوامل ارتجاع 411
- حرف الالف 435
- حرف البا 437
- حرف الثا 440
- حرف الجیم 440
- حرف الحا 441
- حرف الخا 441
- حرف الدال 441
- حرف الذال 441
- حرف السیرا 442
- حرف السیر 443
- حرف الصاد 443
- حرف الطا 444
- حرف الغیر 445
- حرف الغیر 445
- حرف القاف 446
- حرف الکاف 446
- حرف المیم 448
- حرف اللام 448
- حرف النون 452
- حرف الیا 453
- حرف الواو 453
سخن مترجم
خردورزی و خردمندی را باید جانمایۀ دین و دینداری دانست؛چرا که عقلْ پیامبر باطنی است و شکوفایی آن،هدف برانگیخته شدن پیامبران ظاهری.
جامعۀ خردمند و آرمانی اسلام،جامعه ای است که از خردِ سیاسی،اقتصادی،فرهنگی و خردِ در عبادت و معاشرت،برخوردار باشد و عقل را حکمران همۀ ساحت های زندگی بداند.جامعۀ عصر موعود،نیز جامعه ای است که از بالندگی و رشد عقلانی برخوردار شده است.
آنچه از پیشوایان دینی در باب خرد و خردمندی به ما رسیده،روشنگر جایگاه خرد در زندگی،کاربرد آن،نشانه های خردمند،اسباب بالندگی و پرورش خرد،و راههای بازدارنده از سقوط در ورطۀ جهل و نادانی است.این احادیث،در این کتاب،با گزینش و ترتیب مناسب سودمند در اختیار ارباب فضلْ قرار گرفته که برگردان آن به زبان فارسی می تواند در تعمیم فایدۀ آن سودمند باشد.
دربارۀ ترجمه
1.ترجمه آیات قرآنی در بیشتر موارد بی کم و کاست از ترجمۀ قرآن کریم استاد محمد مهدی فولادوند گرفته شده است.
2.درآمد کتاب،بیان ها و چند توضیح بلند،به قلم نویسندۀ کتاب بوده که بی کم و