عقل: محرم راز ملکوت صفحه 75

سخن علی(ع)پس از جنگ جمل

از مروان حکم نقل شده است که گفت:

«عن مروان بن الحکم قال:لما هزمنا علی(علیه السلام)بالبصره ردّ علی الناس أموالهم،من أقام بینه أعطاه،و من لم یقم بینه أحلفه،قال:فقال له قائل:

یا أمیر المؤمنین اقسم الفئ بیننا و السبی،قال:فلما أکثروا علیه قال:أیکم یأخذ أم المؤمنین فی سهمه؟فکفوا». 14

هنگامی که علی(علیه السلام)ما را در بصره شکست داد و به فرار واداشت،اموال مردم بصره را به آنان پس داد.هرکس دلیلی بر مالکیت خود آورد مالش را به او داد و هرکس دلیلی نداشت او را سوگند داد و، پس از سوگند،مالش را پس داد.در این میان،کسی به ایشان گفت:غنائم و اسیران را میان ما قسمت کن!هنگامی که شماری از یارانش از او چنین درخواستی کردند فرمود:کدام یک از شما غنیمت جنگی از ام المومنین عایشه می گیرید؟چون پاسخی نداشتند از اصرار خود دست برداشتند.

از این سخنان معلوم می شود که این عده به قدر کافی به امام خود معرفت نداشته اند.امام جلوه علم و عدل و حکمت و مظهر کمال و عبادت است و عمل او براساس عقل و علم و دانایی است.بااین حال، آن عده در امر تقسیم غنائم به حضرت ایراد کردند.امام صادق، علیه السلام،درباره رفتار حضرت در آن جنگ فرموده اند:

«عن عبد اللّه بن سلیمان قال:قلت لابی عبد اللّه(علیه السلام)إن الناس یروون أن علیا قتل أهل البصره و ترک أموالهم،فقال:إن دار الشرک یحل ما فیها،و إن دار الاسلام لا یحل ما فیها،فقال:إن علیا(علیه السلام)إنما من علیهم کما من رسول اللّه(صلی اللّه علیه و آله)علی أهل مکه،و إنما ترک علی لانه کان یعلم أنه سیکون له شیعه،و إن دوله الباطل ستظهر علیهم،فأراد أن یقتدی به فی شیعته،و قد رأیتم آثار ذلک،هو ذا یسار فی الناس بسیره علی(علیه السلام)،و لو قتل علی أهل البصره جمیعا و اتخذ أموالهم لکان ذلک له حلالا،لکنه من علیهم لیمن علی شیعته من بعده». 15