حدیث عقل و نفس آدمی در آیینه قرآن صفحه 232

زشت و ناپسند منع می کند.ایشان اندیشیدن درباره گناه را یک انحراف و تفکر غلط می داند و می فرماید:درباره گناه به فکر فرو نروید.چرا که فکر گناه و معصیت شما را به انجام آن وا می دارد و آلوده می کند:

«من کثر فکره فی المعاصی دعته إلیها». 5

در روایتی دیگر،حضرا امر به بیدار کردن قلب به وسیله تفکر و اندیشه مثبت می کنند و می فرمایند:

«نبّه بالفکر قلبک». 6

قلبت را با اندیشه کردن از خواب بیدار کن.

زیرا همان گونه که چشم آدمی می خوابد دل هم به خواب می رود و گاه بر اثر این خواب طولانی می میرد.قرآن کریم از خواب سنگین دل تعبیر به غفلت 7 و روایات از موت قلب به مرگ سیاه 8 تعبیر کرده اند.حضرت حق در قرآن کریم به مرگ و کوری و خواب قلب اشاره کرده و روایات و ادعیه مشحون از این تعابیر است.برای نمونه،امام زین العابدین، علیه السلام،در یکی از دعاهایش می فرماید:

«إلهی ألبستنی الخطایا ثوب مذلتی،و جللنی التباعد منک لباس مسکنتی، و أمات قلبی عظیم جنایت...». 9

قاتلی قلب مرا کشته و میرانده است و آن گناهان سنگینی است که مرتکب شده ام.در روایات،عوامل دیگری 10 نیز برای مرگ قلب ذکر شده اند که در جای خود به آن ها خواهیم پرداخت. 11

آیا احیای دل ممکن است ؟

سوال اصلی این است که آیا همان طور که مردگان در روز قیامت زنده می شوند،قلب مرده نیز قابل احیاست؟قرآن کریم به صراحت از احیای قلب مرده خبر می دهد 12 و عوامل و شرایطی را برای احیای آن ضروری می شمارد.به عبارت دیگر،دم ها و نفس هایی هستند که بسان دم عیسوی