حدیث عقل و نفس آدمی در آیینه قرآن صفحه 307

تا این جا معلوم شد که یک بخش وقت مومن باید صرف معاش شود.

امیر المؤمنین می فرمایند هشت ساعت هم برای استراحت و خواب و هم نشینی با دوستان و تفریح و لذت بردن از امور حلال باید صرف شود.می مان هشت ساعت دیگر به فرموده حضرت باید به پروردگار اختصاص یابد.عبادت،آموختن علم،هم نشینی با صاحب نفسان،مطالعه، گریه نیمه شب،نماز جماعت،عیادت مریض،دیدن پدرومادر و سایر ارحام و...از مشغولیت های مؤمن در این هشت ساعت است و مومن واقعی این فرصت را از دست نمی دهد.

[صبر از ویژگی های مومن]

ویژگی دوم مومن:صبر

امیر المومنین بعد«مشغول وقته»از صفت«شکور»یاد می کند،ولی من در این جا صفت صبور را مقدم داشتم تا قطعه نابی را دراین باره بیان کنم.

اگر از لغت شناسان عرب درباره معنای صبر سوال کنیم،خواهد گفت صبر به معنی حبس نفس است؛یعنی خود را در مدار ایمان به خدا نگه داشتن و به هیچ وجه از این مدار بیرون نرفتن. 14 این معنی واقعی صبر است.پس صبر این است که تحت هیچ شرایطی با خدا سرگرانی نکنیم و رشته محبت او را پاره نکنیم؛مثلا،در حال فقر و غنا یا هجوم مشکلات و مصائب یا حتی در حال شادمانی و سرور ارتباطمان را با خدا قطع نکنیم.وقتی مردم با ما بد می شوند و بدون داشتن حجت شرعی آبرویمان را می برند،با خدا و عبادت قهر نکنیم.این صبر است و اجر عظیمی هم دارد و عملی در قرآن نیست که برای آن دو اجر قرار داده شده باشد مگر برای صبر 15 :

«أُولٰئِکَ یُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَیْنِ بِمٰا صَبَرُوا وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَهِ السَّیِّئَهَ وَ مِمّٰا رَزَقْنٰاهُمْ یُنْفِقُونَ». 16