سرچشمه ی حکمت : جستارهایی در باب عقل صفحه 67

اشاره

محمّد تقی سبحانی(1)

نگاهی به چگونگی رویارویی متکلّمان مسلمان با مسأله ی پردامنه ی «عقل» و «وحی»

سخن گفتن از موضوعی چنین گسترده و با سابقه ی تحقیقات اندک، بسیار دشوار است. این نوشتار، گذشته از گزارشی تاریخی، چند پیام اصلی دارد که یادآوری آن را پیشاپیش، مناسب می دانم.

چنان که خواهیم دید، تلاش در حلّ مسأله ی عقل و وحی و جمع میان «دین داری» و «خردباوری» از نخستین و مهم ترین مشغله های ذهنی متفکّران مسلمان بوده است؛ خواه آنان که داوری عقل را در شناخت دین ارج می نهادند و خواه کسانی که دین را در فراسوی دریافت های عقل می نشاندند و عقل خویش را در فهم دین، یکسره معاف می داشتند. به هر حال، هر دو نشان داده اند که این