پرتو خرد: (خلاصه کتاب عقل): تحریر درس گفتارهای دکتر سید محمد بنی هاشمی صفحه 128

و شقاوت به طریق خیر و سعادت بپیوندد، امّا من _ با همه اعمال خیری که دارم _ فرجام کارم ختم به خیر نگردد.

کسی که خود را بنده نادار و عبد ذلیل خدا می داند، هماره هراسناک است از اینکه خدا لحظه ای او را به حال خود رها کند؛ نه اینکه به محض انجام یک کار خیر، توفیق الهی را فراموش کند و به خود امیدوارتر گردد. همواره باید این حقیقت را به یاد داشته باشیم که معیار، حال حاضر و نمود ظاهر افراد نیست، بلکه به تعبیر امیرالمؤمنین علیه السلام :

«مِلاکُ الأُمُورِ حُسْنُ الْخَواتِمِ»(1)

«ملاک کارها نیکی پایانهاست.»

ممکن است کسی امروز کافر باشد و مؤمن از دنیا برود؛ امّا آنکه امروز مؤمن است، فردا جز کفر به سرای دیگر نبرد. مؤمن در مواجهه با کافر، کفر او را نکوهش می کند و ایمان خود را از او بهتر می داند، امّا در عین حال حساب خود را از ایمانش جدا می داند و می اندیشد که مبادا ایمان من عاریه باشد و با دست خالی از دنیا بروم.(2)  نتیجه آنکه در

عین بیزاری جستن از افعال ناشایست دیگران، همچنان نباید خود را بهتر از آنها بدانیم. دلیل دیگرِ قابل اشاره آنکه: ممکن است فرد گنهکار مورد مغفرت خدا قرار گیرد، ولی آنکه مطیع خداست، طاعاتش مقبول خداوند نیفتد و حتّی معاصی او مایه حبط اعمال نیکش شود.

بدین ترتیب، توضیح ده خصلت عاقل _ که عقل او به آنها تمام می گردد _ پایان م_ی پذیرد. در ادامه این فص_ل، ذیل چند عن_وان به نشانه های_ی دیگ_ر از عاق_ل اشاره