پرتو خرد: (خلاصه کتاب عقل): تحریر درس گفتارهای دکتر سید محمد بنی هاشمی صفحه 137

در روایات، هیچ امری به اندازه غلبه شهوت بر انسان مذمّت نشده است. امام امیرالمؤمنین علیه السلام در کلامی به مقایسه انسانها، فرشتگان و چهارپایان پرداخته اند، انسان را به داشتن عقل همراه با شهوت شناسانده اند:

«إِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ رَکَّبَ فِی الْمَلائِکَهِ عَقْلا بِلا شَهْوَهٍ، وَ رَکَّبَ فِی الْبَهائِمِ شَهْوَهً بِلا عَقْلٍ، وَ رَکَّبَ فی بَنی آدَمَ کِلَیْهما. فَمَنْ غَلَبَ عَقلُهُ شَهْوَتَهُ، فَهُوَ خَیْرٌ مِنَ الْمَلائِکَهِ. وَ مَن غَلَبَتْ شَهْوَتُهُ عَقْلَهُ، فَهُوَ شَرٌ مِنَ الْبَهائِمِ.»(1)

«خداوند عزّوجلّ، در فرشتگان عقلی بدون شهوت ترکیب کرد و در چهارپایان، شهوتی بدون عقل را. و در بنی آدم هر دو را درآمیخت. پس هر که عقلش بر شهوتش غلبه کند، از ملائکه برتر است. و هرکس شهوتش بر عقلش غلبه یابد، از چهارپایان بدتر است.»

انگیزه غلبه بر شهوت

یکی از مهم ترین انگیزه ها برای ترک شهوت و غلبه بر آن، اعتقاد به آخرت است. عاقلی که با هدایت عقل و یادآوری شرع، وجود آخرت پس از دنیا را باور کرده باشد، می داند که ترک شهوت و غلبه بر هوی، از مصادیق خرید آخرت به قیمت دنیاست. از این رو، لذّات فانی دنیوی را فدای نعمات باقی اخروی می سازد.انسان عاقل، از کیفر، نگران و به پاداش الهی امیدوار است. توجّه او به غلبه بر شهوت، با ایمان و یقین به این دو کلام پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم تقویت می شود :

«أَکْثَرُ ما تَلِجُ بِهِ أُمَّتی النّارَ، الأَجْوَفَانِ، الْبَطْنُ وَ الْفَرْجُ.»(2)

«بیشترین چیزی که امّت من به سبب آن وارد آتش می شوند، دو توخالی است: شکم و آلت تناسلی.»

این همه تأکیدات فراوان، اهمّیّت و جدّیّت این امر و ابتلای همگانی افراد به آن را