پرتو خرد: (خلاصه کتاب عقل): تحریر درس گفتارهای دکتر سید محمد بنی هاشمی صفحه 189

برگیرنده از شمشیر. ذکر، حجاب را از قلب برمی دارد و مجال روشنگری عقل را می گستراند.

2 _ بهترین یاد، یاد خداوندِ عقل آفرین است که حقیقتآ زندگانی بخشِ قلب است :

«مَنْ ذَکَرَ اللّهَ سُبْحانَهُ، أَحْیَا اللّهُ قَلْبَهُ وَ نَوَّرَ عَقْلَهُ وَ لُبَّهُ.»(1)

«کسی که خداوند را _ که منزّه است _ یاد کند، خداوند، قلبش را زنده و عقل و خردش را روشن گرداند.»

3 _ از مصادیق مهمّ ذکر خداوند، ذکر اهل البیت علیهم السلام است. امام صادق علیه السلام فرمودند:

«شیعَتُنا، الرُّحَماءُ بَیْنَهُمْ، الَّذینَ إِذا خَلَوْا ذَکَرُوا اللّهَ. إِنَّ ذِکْرَنا مِنْ ذِکْرِ اللّهِ. إِنّا إِذا ذُکِرْنا، ذُکِرَ اللّهُ. وَ إِذا ذُکِرَ عَدُوُّنا، ذُکِرَ الشَّیْطانُ.»(2)

«شیعیان ما، مهربانان بین یکدیگرند؛ کسانی که وقتی خلوت کنند، خدا را یاد کنند. ذکر ما از (مصادیق) ذکر خداست. وقتی ما یاد شویم، خدا یاد شده است و وقتی دشمن ما یاد شود، شیطان یاد شده است.»

همان ثواب و اثری که در ذکر خداوند است، در ذکر اهل البیت علیهم السلام نیز هست. لذا مجالسی که در آن، ذکر مناقب و مصائب اهل البیت علیهم السلام در میان است و علومشان در آن مذاکره می گردد و احادیث ایشان خوانده می شود، حقیقتآ غفلت را می زداید. هرکس که خود را شیعه اهل بیت علیهم السلام می داند، باید اوقاتی از زندگی خویش را صرف شرکت در این مجالس کند. این محافل اگر همان گونه برقرار شود که خداوند متعال می پسندد و حدود آن مطابق دستور خود معصومین علیهم السلام رعایت شود، عبادت است و باید با قصد قربت در آنها شرکت کرد.

4 _ مصداق دیگر ذکر اللّه در روایات، یاد کردن خداست؛ در زمانی که انسان با حلال یا حرام الهی مواجه می شود.(3)

1- غررالحکم / ح 3645.
2- کافی / ج 2 / ص 186 / ح 1.
3- کافی / ج 2 / ص 80 / ح 4.