پرتو خرد: (خلاصه کتاب عقل): تحریر درس گفتارهای دکتر سید محمد بنی هاشمی صفحه 198

8 _ 3 _ درخواست از خداوند برای تکمیل عقل

مواردی که تا اینجا ذکر شد، بنابر سنّت الهی عقل را می افزایند. ولی تا خداوند نخواهد، هیچ یک اثربخش نخواهند بود، چرا که «مسبّب الاسباب»، اوست. لذا باید به فضل و اعطای الهی امید داشت و از او فهم و عقل خواست، چنانکه امام سجاد علیه السلام به درگاه خداوند حکیم عرضه می دارند :

«اللّهُمَّ ارْزُقْنی عَقْلا کامِلا وَ عَزْمآ ثاقِبآ وَ لُبّآ راجِحآ و قَلْبآ ذَکِیّآ وَ عِلْمآ کَثیرآ وَ أَدَبآ بارِعآ، وَ اجْعَلْ ذلِکَ کُلَّهُ لی وَ لا تَجْعَلْهُ عَلَیَّ، بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ.»(1)

«خدایا! مرا عقلی کامل و عزمی والا و مغزی برتر و قلبی تیز و علمی بسیار و ادبی برجسته روزی کن. و این همه را به نفع من قرار بده و به ضرر من قرار مده؛ به رحمتت ای مهربانترین مهربانان.»

آخرین درخواست امام علیه السلام جالب توجّه و در خور تأمّل است. باید از خداوند، عقل کامل و علم بسیار بخواهیم. در عین حال باید بخواهیم که آن را «به ضرر ما» قرار ندهد. علمی که بدان عمل نشود، وبال صاحبش خواهد بود و حجّت بر اوست.(2)  لذا باید توفیق عمل به علم را نیز از خدا بخواهیم.

علاوه بر عقل کامل و قلب ذکی، باید همواره از خداوند بخواهیم که قلبهایمان دچار