جایگاه عقلانیت در اسلام صفحه 175

همان گونه که برخی بیماری های کوچک و بزرگ جسمانی براثر همنشینی ومصافحه و روبوسی منتقل می شود، بیماری های روحی، نظیر سوء اخلاق، بی ادبی، پرهیز نکردن از گناه، غیبت، تهمت و مانند آن نیز منتقل می شود. و این مطلب به بچّه ها و جوانان اختصاص ندارد؛ بلکه درباره بزرگسالان نیز صدق می کند. و لذا، هنگامی که انسان به ملاقات عالمی ربّانی می رود و ساعتی با او به گفتگو می پردازد، احساس نورانیّت و صفای تازه ای به وی دست می دهد. جوانان از ما می پرسند: چه کنیم آلوده گناه نشویم؟ می گوییم: عمل به دستورات پنج گانه زیر شما را از گناه دور نگه می دارد:

اوّل: پرهیز از عوامل تحریک گناه، که متأسّفانه در عصر ما بسیار فراوان است.

دوم: شرکت نکردن در مجالس آلوده به گناه و معصیت.

سوم: پرهیز از دوستان ناباب و ترک همنشینی با بیگانگان.

چهارم: اقامه همه نمازها در اوّل وقت.

پنجم: خود را به خدا سپردن.

اگر جوانان به این دستورات پنج گانه عمل کنند، به گناه آلوده نخواهند شد.

2. مطالعه زندگی دانشمندان

«وَآدَابُ الْعُلَمَاءِ زِیَادَهٌ فِی الْعَقْلِ؛ (مطالعه) آداب و برنامه زندگی علما موجب رشد عقل است». چون علما و دانشمندان جزء عقلا هستند و در نتیجه آداب واخلاقشان هم عقلایی است و هنگامی که در آداب و اخلاق عقلایی دقّت ومطالعه شود عقل انسان رشد می کند. به همین دلیل، مطالعه سیره و زندگینامه علما سفارش شده است.

3. پیروی از حکمرانان عادل

«وَطَاعَهُ وُلاَهِ الْعَدْلِ تَمَامُ الْعِزِّ؛ اطاعت از حاکمان عدل موجب شکست ناپذیری