جایگاه عقلانیت در اسلام صفحه 44

فراز ششم: عقل و علم

اشاره

امام کاظم علیه السلام در فراز ششم روایت مورد بحث می فرماید:

«یَا هِشَامُ إِنَّ الْعَقْلَ مَعَ الْعِلْمِ فَقَالَ: (وَتِلْکَ الاَْمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا یَعْقِلُهَا إِلاَّ الْعَالِمُونَ) (1) ؛ ای هشام! عقل (همواره) با علم و دانایی است و لذا خداوند فرموده

است: این ها مثال هایی است که ما برای مردم می زنیم، و جز اهل دانش، آن را درک نمی کنند».

خداوند متعال پس از آن که مثلی بسیار گویا و پرمعنا می زند، می فرماید:

«این مثل ها را برای همه مردم می زنیم، ولی تنها عالمان، عمق آن را درک می کنند».

مثل مورد بحث به این شرح است: «مَثَل کسانی که غیر از خدا را اولیای خود برگزیدند، مَثَل عنکبوت است که خانه ای برای خود انتخاب کرده؛ در حالی که سست ترین خانه ها خانه عنکبوت است اگر می دانستند». (2)

آری! تکیه بر غیر خدا، خواه بت باشد یا علم یا جمال و زیبایی یا ثروت یا مقام و مانند آن، همچون تکیه بر تار عنکبوت است که هیچ اعتباری ندارد.